Polska ludowa terminologia mitologiczna

Abstract

Praca jest analizą materiału językowego wyekscerpowanego z XIX- i XX-wiecznych drukowanych źródeł językoznawczych, etnograficznych i folklorystycznych. Opisano w niej genezę polskich gwarowych nazw istot mitologicznych i z mitologią związanych, procesy tworzenia tychże nazw oraz wykorzystywane przy tym językowe środki eufemizowania. Nazwy analizowano zarówno semantycznie, jak i słowotwórczo. Wyodrębniono nazwy będące kontynuantami prasłowiańskich formacji wyrazowych, nazwy mające ostateczne źródło greckie czy łacińskie, a także zapożyczenia wyrazowe z innych języków, nazwy powstałe na gruncie polskim (derywaty słowotwórcze, derywaty składniowe, neosemantyzmy oraz zestawienia słowotwórcze), zapożyczenia wewnętrzne (nazwy przejęte do gwar za pośrednictwem utworów literatury adresowanej do ludu, literatury pięknej oraz literatury kościelnej), nazwy przeniesione (takie, które są wynikiem przeniesienia nazwy jednej istoty mitologicznej na inną).

This is a study of material excerpted from published 19th and 20th century linguistic, ethnographic and folklore sources. It describes the origins of the names of mythical creatures and folk healers in Polish rural dialects. It also traces the processes involved in the creation of such names and investigates the linguistic means of eufemism formation. The following types of names have been found: continuations of proto-Slavic formations, names ultimately derived from Latin or Greek, loanwords from other languages, words formed within Polish (morphological, syntactic and semantic derivatives, and expressions consisting of two or morewords), intralinguistic borrowings (names taken over from literature adressed to the uneducated, from the belles lettres and from Church writings) and names transferred from one mythical creature to another.