Centra wzrostu w regionie podkarpackim w latach 1980–2014

Abstract

Procesy rynkowe w warunkach konkurencji powodują, że rozwój poszczególnych obszarów odbywa się z różną intensywnością. Siły rynkowe oddziaływają w kierunku koncentracji procesów rozwojowych w najbardziej atrakcyjnych miejscach, co powoduje zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w przestrzeni. Celem artykułu jest analiza przemian strukturalnych centrów wzrostu społeczno-gospodarczego województwa podkarpackiego, które stanowią różnej skali ośrodki aktywności gospodarczej regionu, od centrum o znaczeniu regionalnym po małe jednostki mające znaczenie lokalne. Dokonana analiza odzwierciedla kształtowanie się potencjału, funkcji i przestrzennego rozmieszczenia centrów wzrostu w latach 1980–2014. W analizowanych latach zmniejsza się liczba centrów oraz zatrudnionych w nich osób. Zmniejsza się rola centrów pełniących funkcje przemysłowe. Jednocześnie rośnie znaczenie jednostek o funkcjach usługowych. W strukturze przestrzennej regionu podkarpackiego zauważalne są postępujące procesy koncentracji działalności gospodarczej w jego centralnym mieście Rzeszowie. Jednocześnie tracą na znaczeniu miasta tworzące strefę zewnętrzną.

Market processes, in competitive conditions, cause the development of particular areas with different intensity. Market forces interact in the direction of the concentration of development processes in the most attractive locations, which results in disparities in socio-economic development in the area. The aim of this article is to analyze the structural changes of socio-economic growth centers of Podkarpackie Voivodeship which are different scale centres of economic activity of the region, from the centres of regional importance to small units having local significance. The analysis reflects the development of the potential, functions and the spatial distribution of growth centres in the years 1980–2014. In the analyzed period reduces the number of centers the number of employed people in them. The importance of centres of industial development is on the decline. Correspondingly, the importance of centres with a developing services sector is increasing. The spatial structure of the Podkarpacki region are noticeable progressive processes of concentration of economic activity in the central city of Rzeszow.