Gustaw Morcinek (1891-1963): bibliografia podmiotowo-przedmiotowa za lata 1954-1996

Abstract

Celem niniejszej pracy jest zestawienie możliwie pełnej bibliografii podmiotowo-przedmiotowej Gustawa Morcinka, obejmującej lata 1954-1996. Niebanalna postać śląskiego pisarza oraz jego twórczość była przedmiotem zainteresowania niejednego badacza literatury. Powstało wiele prac omawiających problemy jego pisarstwa, doszukujących się powiązań twórczości z barwnym i ciekawym życiem, zastanawiających się nad wpływem autentycznych zdarzeń na kształtowanie się postaw bohaterów literackich. Od śmierci pisarza minie wkrótce trzydzieści pięć lat. Upływający czas jednak nie zmniejszył zainteresowania twórczością Morcinka. Nadal ma on swych wiernych czytelników, a do początku lat dziewięćdziesiątych jego teksty obecne były w podręcznikach szkolnych. Nowela „Łysek z pokładu Idy”, jest nadal obowiązkową i chętnie czytaną lekturą uczniów klas V szkół podstawowych, a „Wyrąbany chodnik” nie znika z listy lektur uzupełniających. Choć zainteresowanie krytyki towarzyszyło Gustawowi Morcinkowi przez całą jego drogę twórczą, szczególnie cenne prace powstały już po śmierci pisarza, kiedy to twórczość jego znalazła się w zasięgu badań historycznoliterackich. Badania te prowadzone głównie w latach 80. i 90. zapoczątkowane pracą Zbigniewa Jerzego Nowaka „Problemy twórczości Gustawa Morcinka”, a następnie kontynuowane przede wszystkim przez naukowców Uniwersytetu Śląskiego, zaowocowały kilkoma większymi publikacjami oraz wieloma artykułami, pozwalającymi spojrzeć na twórczość tego śląskiego pisarza z zupełnie innej perspektywy niż to czyniono za jego życia, a także i przez pierwszych kilkanaście lat po śmierci. Owe prace są wreszcie całościowe, a sądy w nich zawarte wyważone i sprawiedliwe. Autorka niniejszej pracy uważa, że duże bogactwo literatury przedmiotu zwalniają od odnoszenia się do niej, a skłania do zestawienia i pogrupowania jej w pewne zespoły tematyczne, odzwierciedlające rozwój twórczy autora „Wyrąbanego chodnika”, a także przedstawiający tematykę zainteresowań badaczy jego życia i twórczości. Praca składa się z dwóch zasadniczych części. W części pierwszej - analitycznej, przede wszystkim zarysowano sylwetkę Gustawa Morcinka, a następnie poprzez analizę statystyczną materiałów bibliograficznych pokazano w jakim stopniu jego twórczość znalazła odzwierciedlenie w tych właśnie materiałach oraz na koniec tej części pokrótce omówiono twórczość w ocenie krytyków. Część drugą stanowi zasadnicza praca, czyli bibliografia podmiotowo-przedmiotowa poprzedzona przedmową, w której przedstawiono zasady, jakimi kierowała się autorka tworząc niniejsze zestawienie. Zrąb główny pracy, podzielony został na części : podmiotową przedstawiającą całą twórczość Gustawa Morcinka z lat 1954-1996 i przedmiotową zestawiającą wszystko to, co na przestrzeni tych samych lat inni napisali o Morcinku. Praca zakończona została indeksami odnoszącymi się do całego zestawienia bibliograficznego (nie do całości pracy). Sporządzono indeksy alfabetyczne : osób, wydawnictw i utworów. Autorka ma nadzieję, że praca jej okaże się przydatną dla wszystkich zainteresowanych życiem i twórczością piewcy ziemi śląskiej Gustawa Morcinka.