Województwo małopolskie w przestrzeni pielgrzymkowej świata

Abstract

Województwo małopolskie jest wyjątkowym obszarem w przestrzeni pielgrzymkowej i turystycznej świata. Jest to bowiem jedyny region na świecie, w którym na stosunkowo niewielkim obszarze (o pow. 15,2 tys. $km^2$) znajduje się 15 obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO, funkcjonuje 5 chrześcijańskich sanktuariów o randze międzynarodowej oraz ponad 130 ośrodków pielgrzymkowych. Małopolska wyróżnia się na mapie pielgrzymkowej świata także różnorodnością sanktuariów – funkcjonuje tu bowiem ponad 70 sanktuariów maryjnych, ponad 30 sanktuariów świętych i błogosławionych oraz 19 Pańskich loca sacra. O randze pielgrzymkowej województwa w dużej mierze decyduje także potencjał turystyczno-pielgrzymkowa stolicy Małopolski. Już bowiem pod koniec XVI w. Kraków nazywany był „drugim Rzymem” (Cracovia altera Roma). W przestrzeń pielgrzymowania Małopolski wpisuje się także dobrze rozbudowana sieć szlaków pielgrzymkowych: Szlaków Papieskich, odcinki Camino de Santiago – Drogi św. Jakuba prowadzącej do grobu Apostoła w Santiago de Compostela, Międzynarodowej Trasy Pielgrzymkowej – Szlak Maryjny łączącej trzy narodowe sanktuaria Matki Najświętszej: Jasną Górę w Polsce, Lewoczę na Słowacji oraz Mariazell w Austrii, transgranicznego Szlaku Maryjnego – „Światło ze Wschodu” oraz wielu lokalnych szlaków pątniczych. Celem badań było wskazanie elementów, które decydują o potencjale pielgrzymkowym woj. małopolskiego. Na podstawie badań terenowych, wywiadów pogłębionych oraz w oparciu o analizę danych ruchu pielgrzymkowego do wybranych sanktuariów, wskazano również na perspektywy rozwoju turystyki religijnej w Małopolsce w najbliższym dziesięcioleciu.

The Lesser Poland Voivodeship has a special place in the world of pilgrimage and tourism as it is the only region in the world with 15 UNESCO cultural and natural heritage sites, 5 Christian sanctuaries of international renown, and over 130 pilgrimage destinations in a relatively small area (15.2 thousand $km^2$). Lesser Poland also stands out on the pilgrimage map of the world when it comes to the diversity of its sanctuaries – it is home to over 70 Marian shrines, over 30 shrines of saints and the blessed, and 19 loca sacra of the Lord. The pilgrimage rank of the Voivodeship is also determined by the tourism and pilgrimage potential of the capital city of Lesser Poland. Kraków was referred to as “second Rome” (Cracovia altera Roma) as far back as in the late 16th century. The pilgrimage space of Lesser Poland also includes a well-developed pilgrimage rout system, which includes the Papal Trails, sections of Camino de Santiago – the Way of Saint James leading to the shrine of the Apostle in Santiago de Compostela, the International Pilgrimage Route – the Marian Route connecting three national Marian shrines: Jasna Góra in Poland, w Polsce, Levoča in Slovakia, and Mariazell in Austria, the cross-border Marian Route – “Light of the East”, and numerous local pilgrim trails. The aim of the research was to specify the elements determining the pilgrimage potential of the Lesser Poland Voivodeship. The field studies, in-depth interviews, and analyses of the pilgrim traffic to selected sanctuaries also indicated that there is potential for development of religious tourism in Lesser Poland over the next decade.