The succession of abandoned glades and its impact on the diversity of flora in Beskid Mały Mountains (Southern Poland)

Abstract

The influence of grazing, mowing, and other usable treatments on the flora diversity of glades in the Beskid Mały in southern Poland was investigated. The field research was carried out between 2015 and 2016. Flora analysis consisted mainly of comparing the botanical composition of glades abandoned for several decades with the botanical composition of glades currently used as pastures. On selected plots, botanical composition was determined using the Klapp (1965) estimation method. All floristic lists from the study plots were analysed by using hierarchical numerical classification. Based on the numerical classification of plots on analysed glades in the Beskid Mały, four utility-floristic groups were distinguished: pasture with Nardus stricta A, hay-meadow B, unused plots with Pteridium aquilinum C, and unused plots with shrubs D. The results of studies confirm the thesis that species composition is a reflection of management practices or lack thereof. It was demonstrated that the cessation of the grazing and mowing on the mountain glades of Beskidy caused adverse changes in the structure of species composition and a reduction in floristic diversity. Initially, it causes an increase in the number of species in the sward, followed by elimination of the photophilous species, which lowers general species richness.

Zbadano wpływ zaprzestania działalności pasterskiej i łąkarskiej oraz innych zabiegów użytkowych na zróżnicowanie flory hal oraz polan w Beskidzie Małym w Południowej Polsce. Badania w terenie wykonano w latach 2015–2016. Analiza florystyczna polegała głównie na porównaniu składu botanicznego polan od kilkudziesięciu lat odłogowanych, ze składem botanicznym polan aktualnie użytkowanych gospodarką pasterską. Skład botaniczny określono na wybranych poletkach, przy pomocy metody szacunkowej Klappa (1965). Wszystkie spisy z analizowanych poletek poddano hierarchicznej klasyfikacji numerycznej. Na podstawie klasyfikacji numerycznej poletek wyróżniono na badanych polanach Beskidu Małego cztery grupy florystyczno-użytkowe: pastwisko z Nardus stricta A, łąka kośna użytkowana B, płaty nieużytkowane z Pteridium aquilinum C oraz płaty nieużytkowane zakrzaczone D. Badania potwierdzają tezę, że skład gatunkowy jest odzwierciedleniem prowadzonych zabiegów gospodarczych lub ich braku. Wykazano, że zaprzestanie gospodarki pasterskiej i kośnej polan górskich w Beskidach skutkuje niekorzystnymi zmianami w strukturze gatunkowej runi oraz obniżeniem różnorodności florystycznej. Początkowo powoduje wzrost liczby gatunków w murawie, a następnie eliminację gatunków światłolubnych, co obniża ogólne bogactwo gatunkowe.