Ukraina między Rosją a Europą: wojny pamięci

Abstract

Utworzenie na terytorium zjednoczonej Europy wspólnej przestrzeni historycznej dla ludzi, którzy ją zamieszkują, wymaga wyważonego i tolerancyjnego podejścia do literatury naukowej dotyczącej wydarzeń z przeszłości będących przyczyną niezgody w Europie. W tym sensie odpowiednie badania podkreślają trudną drogę pojednania ludzi i narodów. Dokonuje się ona poprzez prace historyczne, przemówienia polityczne, literaturę, kino, media, a także poprzez odbicie wydarzeń historycznych XX wieku w tych źródłach. Dla krajów byłego obozu socjalistycznego – w tym Ukrainy – takie publikacje i projekty badawcze są ważne przede wszystkim dlatego, że nie tylko dotyczą historycznych podwalin (przyczyn) poprzednich konfliktów narodowych, ale również są przepisem na zasypanie podziałów pomiędzy „starą” i „nową” Europą. Powodem tej separacji jest w głównej mierze niedokończony proces pojednania w aspekcie europejskiej historii i geografii, którego istotą jest przezwyciężenie podziału między Wschodem a Zachodem. Tutaj zostaną przedstawione sposoby pojednania narodów europejskich i ukraińsko-rosyjskich w zakresie pamięci o wojnie.

Building within the united Europe a common space of memory for people who occupy it requires a balanced and open- minded approach to the academic literature on events in the past which were the cause of discord in Europe. Relevant studies highlight (emphasize) the difficult path to people’s and nations’ reconciliation. It can be achieved through historical works, political speeches, literature, cinema, media and the way historical events of the twentieth century are reflected in those sources. For the former socialist countries, including Ukraine, such publications and research projects are important, however, not only because of the fact that they study historical roots of previous conflicts, but can serve also as the guidelines to break the wall between "old" and "new" Europe. The reason for the separation is largely uncompleted reconciliation process in European history and geography. In the paper the methods of reconciliation between the European and Ukrainian-Russian nations are to be presented as far as memory of war is concerned.