Le valet et son maître. L`exemple de Jacques le Fataliste de D. Diderot

Abstract

Powieść Diderota Kubuś Fatalista i jego pan ukazuje ciekawą i nietypową relację pomiędzy panem i jego służącym. Nietypową, bo jakże odbiegającą od konwencji obowiązujących na przykład w siedemnastowiecznej komedii. Jako towarzysze podróży, Kubuś i Pan zachowują stosunki wręcz partnerskie, potrzebują siebie nawzajem, z drugiej zaś strony są w nieustannej opozycji. Przeciwstawienie tych dwu postaci w powieści Diderota to nie tylko przeciwstawienie reprezentantów dwóch klas społecznych, to przede wszystkim opozycja myśli filozoficznej, przy czym to właśnie sługa przewyższa swego pana intelektem. To Kubuś jest postacią ciekawszą i bogatszą, co zostaje zresztą zasugerowane przez autora już w tytule. Tradycyjny stosunek dominacji i podporządkowania zostaje u Diderota zakwestionowany.