| dc.description.abstract | Artykuł jest próbą odwrócenia ostatnio modnego porządku heurystycznego, jakim stała się semiotyka. Mówi się tutaj
o niej z „innego miejsca”. Zamiast podporządkowywania ciała znakowi w rozumieniu semiotycznym, bada się granice
znaku i możliwości semiozy z perspektywy ciała ukonstytuowanego w dziele Sade'a. Stało się to możliwe dzięki
dającej się wyczuć autonomiczności (transcendentności) tego „przedmiotu”. Szczególny akcent położono na
wieloaspektową „próbę” ciała: nie da się bowiem pojąć Sade'a wyłącznie w kategorii zwykłej transgresji.
W pierwszym etapie pracy opisano ustanowienie ciała na poziomie normy przyjętej jako naturalna. Aparatura
semiotyczna okazała się adekwatna. Wyróżniono najpierw ciało-wskaźnik (corps-indice), czyli wskazano na jego
przyczynę sytuującą się poza nim. Następnie ciało uzyskało status czysto semiotyczny: starano się zrekonstruować
kolejne porządki. Okazało się, że odrębność owych porządków jest sztuczna, we wszystkich bowiem udało się wskazać
na miejsca wspólne, które umożliwiły ewentualne przechodzenie jednych semiotyk w drugie. Za każdym razem
niszczono „pamięć”, by konstytuować ciało jakby na nowo. Mówiąc inaczej, niszczono kategorię analogii i
wzmacniano tożsamość tak „zdystyngowanego” ciała. Wyrażało się to w kilku regułach negatywnych: niezastępowalność
(non-substitution) dla paradygmatu, nieprzechodniość (non-transitivite) dla modalności działania (corps-action),
całościowanie (totalisation) dla uzyskania statusu całości w „mechanice” semiotycznej, nietransferyjność (non-
transfert), wreszcie dla odgraniczenia różnych porządków od siebie. Rzecz jasna, reguły te nie zwracały się
bezpośrednio do ciała w jego klasycznym rozumieniu. Chodziło o określenie go wyłącznie w obrębie pojedynczego
porządku. „Poetykę” ciała w dziele Sade'a opisano z kolei przy pomocy kilku reguł pozytywnych: dyspersji
wszelkich całości, która „analizuje” ciało w syntezie (kombinatoryce) kilku porządków; dyslokacji umieszczającej
tak „zanalizowane ciało w polu nowych układów; substytucji, czyli grze zmian i podstawień w poszczególnych
paradygmatach; wreszcie transferyjności jako mieszania porządków stworzonych i tworzących się”.
Na przestrzeni „120 dni Sodomy” semiotyka, próbująca opisać ciało, musiała zrewidować swoje pozycje: statyczny
opis przedmiotów godziłby się z ich pierwotnym nacechowaniem (antyteza libertynizmu). | pl_PL |
