O krytyce literackiej w okresie romantyzmu

Abstract

In the literary criticism of the first half of the 19th century, disputes about the novel, and particularly historical novel were most heated. In those debates, besides Kraszewski and Grabowski, participated Edmund Stawiński (O romansie, jego przekształceniu i wpływie na społeczeństwo, 1842), Henryk Rzewuski (Czy jest konieczną historyczna prawda w romansie, 1842), Władysław Wężyk (Dwa słowa o prawdzie i udaniu w utworach sztuki, 1842), Józef Antoni Czajkowski (Powieść historyczna jako sztuka obrazowa, 1842), Kazimierz Bujnicki (Kilka slow apologetycznych o romansie, 1842), August Cieszkowski (O romansie nowoczesnym,, 1846), Karol Szajnocha (O typie narodowym w powieściach naszych, 1852), Henryk F. Lewestam (Powieści jako literacka oznaka czasu, 1855). The discussion continued until the outbreak of the January Uprising. Its character was not merely literary: Grabowskie and Rzewuskie speeches carried an important ideological message of the contemporary conservatism movement: the debate on the historical novel, a positive treatment of the past in it, a dispute over the role of aristocracy in the last years of independence in the 18th century. It was also a defence of pro-tsar servility of the conservatives of the first half of the 19th century.