| dc.description.abstract | Rozwój techniki komputerowej, a zwłaszcza pojawienie się i rozpowszechnienie mikrokomputerów, doprowadziły w okresie kończącej się dekady do silnego nasycenia, zwłaszcza na Zachodzie, życia zawodowego, a także i codziennego, środkami informatyki. Komputery w firmach, biurach i szkołach, skomputeryzowane biblioteki i centra informacyjne, bankomaty tworzą infrastrukturę formującej się cywilizacji informatycznej. Przed krajami naszej części Europy staje dziś zadanie zmniejszenia, a w końcu i likwidacji powstałej w ten sposób luki cywilizacyjnej. Osiągnąć to można przez szerzenie wśród społeczeństwa szeroko pojętej kultury informatycznej. Ogromną rolę odgrywa tu niewątpliwie popularyzacja. Niemniej wydaje się, że pewne nawyki i umiejętności powinny być kształtowane odpowiednio wcześnie, a obowiązku przygotowania do stosowania komputera w przyszłym życiu zawodowym, jak i do obcowania z nim w życiu codziennym winna się podjąć szkoła. Wychodząc z tego założenia Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadziło w roku szkolnym 1990/91 przedmiot informatyczny już do ósmych klas szkół podstawowych. Decyzja ta nałożyła na nauczycieli, a także na kształcące ich wyższe szkoły pedagogiczne, szczególne obowiązki - nie tylko przekazywania konkretnych treści informatycznych zgodnych z programem przedmiotu, lecz także umiejętnego ukazywania roli komputera w nauczaniu. Tego drugiego właśnie zagadnienia dotyczą prace zamieszczone w niniejszym Roczniku.
Intencją autorów jest zaprezentowanie wielostronnych możliwości komputera, którego rola w nauczaniu różnych przedmiotów może być: ilustracyjna, symulacyjna, nauczająca, a także diagnostyczna i korekcyjna (w pedagogice specjalnej). Jednym z najprostszych i, niestety, najbardziej obecnie rozpowszechnionych zastosowań komputera w nauczaniu jest używanie go jako nowoczesnego i wygodnego środka audiowizualnego zastępującego film popularnonaukowy, magnetowid itd. Wyższość komputera nad tymi środkami polega głównie na umożliwieniu nauczycielowi samodzielnego konstruowania i przygotowywania pożądanych pokazów. Takie jednak zastosowanie nie wykorzystuje prawdziwych jego możliwości, zaś ucznia skazuje na niewdzięczną rolę biernego obserwatora. Możliwości komputera zostaną znacznie lepiej zaprezentowane, jeśli użyjemy go do symulacji skomplikowanych zjawisk czy procesów, np. fizycznych czy ekonomicznych, a nawet socjologicznych, czy też do dyskusji nad rozwiązaniami zagadnień matematycznych, pozwalając równocześnie uczniowi swobodnie zmieniać parametry owych procesów i obserwować rezultaty swego działania. Z pewnością da to uczniowi znacznie większą satysfakcję, a i efekt takiego użycia komputera będzie głębszy i trwalszy.
Komputer może również posłużyć do zindywidualizowanego nauczania zaprogramowanego przez nauczyciela. Nauczanie takie będzie bardziej atrakcyjnym odpowiednikiem znanego od dawna w dydaktyce nauczania programowanego. Komputer wiedzie tutaj ucznia przez ścieżki uczące, przeprowadza testy sprawdzające percepcję i dokonuje oceny osiągniętych wyników decydując równocześnie o ewentualnej potrzebie powtórnego przerobienia jakiejś partii materiału. Taki pakiet programów - pod nazwą PLATO - o wszechstronnym zastosowaniu w nauczaniu został opracowany w końcu lat pięćdziesiątych w Uniwersytecie Illinois w Urbana - Champaign (USA) i jest przez ostatnie trzydzieści lat ciągle udoskonalany. Prace nad podobnego typu programami, choć może nie tak uniwersalnymi, prowadzone są w wielu krajach, w tym także i w Polsce.
Komputer może okazać się również nieocenionym narzędziem w diagnostyce, a następnie w korekcji takich wad spotykanych często u dzieci, jak dysleksja, dysgrafia, upośledzenie koordynacji ruchowej. Dzięki niemu praca nauczycieli parających się pedagogika specjalna będzie bardziej skuteczna i łatwiejsza.
Na koniec warto wspomnieć o możliwości użycia komputera do sterowania przygotowanym dla celów dydaktycznych eksperymentem z zakresu nauk ścisłych bądź przyrodniczych.
W powyższych uwagach z pewnością nie wyczerpaliśmy wszystkich możliwości zastosowania środków informatycznych w nauczaniu. Wiele zależy tutaj od inwencji samego nauczyciela. Mamy nadzieje, że prace zamieszczone w niniejszym Roczniku posłużą jako materiał do przemyśleń i jako podstawa do dalszych działań zmierzających do zwiększenia skuteczności, ale zarazem i atrakcyjności nauczania poprzez zastosowanie środków i metod z bogatego arsenału informatyki. | pl_PL |
