Mikrosporogeneza u nowych heksaploidalnych form Triticale

Abstract

Analizowane linie były zróżnicowane pod względem stabilności kariologicznej, co wyrażało się różnym procentem osobników euploidalnych. Mechanizmy uniemożliwiające pełną stabilizację był) różnorodne. Podstawą jednego z nich były nieprawidłowości w koniugacji chromosomów podczas mejozy w mikrosporocytach. Prowadziło to do zaburzeń w rozchodzeniu się chromosomów do komórek potomnych i powstania mikrospor, a następnie ziarn pyłku nierównoważnych pod względem składu chromosomalnego. Przyczynę formowania się nietypowych konfiguracji chromosomalnych w I profazie upatruje się w większej lub mniejszej homeologii pomiędzy chromosomami genomu R a chromosomami genomów A i B. Inny mechanizm różnicujący skład chromosomalny i morfologię mikrospor oraz ziarn pyłku związany jest z defektywną budową i funkcjonowaniem wrzeciona podziałowego. Kolejny jest natomiast konsekwencją nierównoczesnej spiralizacji chromosomów w czasie mejozy i zwiększonej lepkości chromosomów. Brak cytokinezy po drugim, względnie po pierwszym i drugim podziale mejotycznym prowadzi do powstania cenomikrospor dwu- lub cztero- jądrowych. Nieściśle haploidalne liczby chromosomów przekazywane mogą być potomstwu zarówno za pośrednictwem gamet żeńskich jak i męskich. Wyniki te wskazują, że na podstawie szeroko pojętego kryterium cytologicznego można ze znacznym prawdopodobieństwem wyselekcjonować z badanych materiałów osobniki o wysokim stopniu stabilizacji kariologicznej do dalszych prac hodowlanych.