| dc.description.abstract | Nikt nie kwestionuje, że polska historia oświaty i wychowania narodziła się
w Krakowie, a jej rozwój długo wiązał się z krakowskim Uniwersytetem. W okresie
zaborów powstające ośrodki uniwersyteckie włączyły do badań naukowych dzieje
teorii pedagogicznej, następnie historię szkół. Czyniono tak dlatego, że odpowiadano
na wypracowaną w ramach nauk historycznych metodologię, a także realizowano
szczytną myśl uchronienia od wykreślenia z kart historii polskich dokonań pedagogicznych.
Kolejny etap to dwudziestolecie międzywojenne, w którym wyrosły
nowe ośrodki naukowe, uniwersyteckie, w których uprawiano pisarstwo historycznooświatowe.
Okres po II wojnie światowej, skomplikowany politycznie, wyróżnia
się tworzeniem nowych placówek naukowych w miastach, które nie miały tradycji
uniwersyteckiej, a w starych akademickich ośrodkach szkół wyższych, w których
organizowały się zespoły naukowo-badawcze, prowadzące równolegle z nauczaniem
naukowe odkrywanie przeszłości historycznooświatowej, np. w Warszawie,
Krakowie, Lublinie.
Rozproszone organizacyjnie zespoły historyków oświatowo-pedagogicznych
od lat współpracują ze sobą i uzupełniają tematykę badań. Wyłaniają się w nich liderzy
wykształceni jeszcze w międzywojennym okresie, którzy następnie wychowują
swoich następców. Jest to więc bardzo dynamiczny proces, który naukowo zaczęła
rozpracowywać prof. dr hab. Władysława Szulakiewicz. Tyle uwag wstępnych.
Katedra Historii Oświaty i Wychowania Uniwersytetu Pedagogicznego im.
Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie wraz z Towarzystwem Historii Edukacji
zorganizowały w dniach 11–12 stycznia 2009 r. konferencję naukową poświęconą
historii edukacji pt. Krakowskie środowisko historyków wychowania w drugiej połowie
XX wieku. Miała ona dwie odsłony. Pierwsza odbyła się w Wieliczce, druga
w Krakowie w siedzibie Uniwersytetu Pedagogicznego. Pierwsza, wielowątkowa,
celowo została zlokalizowana poza uczelnią, bo organizatorzy chcieli uroczyście
podkreślić, jak duży wpływ na rozwój nauki ma osoba lidera, wymagającego, ale
życzliwego.
W drugiej połowie 1959 r. rozpoczęła się kariera nauczycielska i naukowa prof.
dr. hab. Zygmunta Ruty. Jego uczniowie, przyjaciele, znajomi, którzy przybyli na
naukowe sympozjum, niektórzy tylko na kilkugodzinne spotkanie, potwierdzili, że
uczony powinien być w pierwszym rzędzie życzliwym, wymagającym człowiekiem,
powinien być przyjacielem, następnie nie powinien zazdrośnie strzec wydobytych
z mroków dziejów wiadomości, ale nimi się dzielić, zachęcać do takiej jak jego intensywnej
pracy. Na te właśnie cechy zwracali uwagę laudatorzy, emerytowany prof.
dr hab. Stanisław Gawlik i młody prof. dr hab. Krzysztof Jakubiak z Uniwersytetu
Gdańskiego. Prezes Towarzystwa Historii Edukacji prof. dr hab. Wiesław Jamrożek,
gratulując jubileuszu, podkreślił naukowe i osobowościowe cechy Jubilata. Zostały
one docenione przez wszystkich uczestników konferencji w indywidualnych bądź
zespołowych wystąpieniach.
Na plenarne obrady, cieszące się dużą frekwencją, złożyły się cztery referaty,
których wysłuchano z wielkim zainteresowaniem, czego dowiodły późniejsze wystąpienia
i wypowiedzi. Skłoniło to organizatorów do opublikowania wystąpień
plenarnych, głosów w dyskusji, a także tego, co z braku czasu nie zmieściło się na
konferencji. Tak zrodził się tom tekstów, któremu można było dać tytuł Krakowskie
i polskie środowisko historyków wychowania.
Zamieszczone w tym tomie teksty zostały podzielone na trzy części. Pierwsza
zawiera dwie laudacje wygłoszone w pierwszym dniu konferencji. Druga teksty dotyczące
rozwoju historii wychowania od czasów staropolskich oraz jej związków
ze środowiskiem krakowskim. W trzeciej pomieszczono artykuły na temat rozwoju
historii wychowania w kilku ośrodkach: warszawskim, rzeszowskim, gdańskim,
wrocławskim, krakowskim w drugiej połowie XX wieku.
Organizatorzy konferencji pragną serdecznie podziękować jej Patronom:
rektorowi Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej prof. zw.
dr. hab. Michałowi Śliwie, prorektorowi ds. nauki Uniwersytetu Pedagogicznego
prof. zw. dr. hab. Tadeuszowi Budrewiczowi, dziekanowi Wydziału Pedagogicznego
Uniwersytetu Pedagogicznego prof. UP dr. hab. Ireneuszowi Kaweckiemu oraz
sponsorom: dziekanowi Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Pedagogicznego
prof. UP dr. hab. Ireneuszowi Kaweckiemu i właścicielom hotelu „Salin” w Wieliczce
Małgorzacie i Henrykowi Ślęczce. Pragniemy również złożyć podziękowania pracownikom
Działu Informacji Naukowej Biblioteki Głównej UP w Krakowie za zorganizowanie
wystawy dorobku naukowego pracowników Katedry Historii Oświaty
i Wychowania oraz Kierownictwu Kopalni Soli w Wieliczce za udostępnienie swoich
zbiorów muzealnych. | pl_PL |
