O Drzewie Wiesława Myśliwskiego i kilku dendrologicznych tropach literatury polskiej po 1989 roku

Abstract

Autor analizuje i interpretuje najważniejszy literacki tekst dendrologiczny polskiej literatury powojennej, czyli dramat Drzewo Wiesława Myśliwskiego. Rozpoznaje go jako typowy przykład symbiotyczno-toksycznego związku między Polską i literaturą, decydującego także o tym, jak funkcjonuje w polskiej literaturze świat roślin. Sytuacja zmienia się po roku 1989. Jej konsekwencją jest dzisiejsza, ekologiczna i polityczna ekspansja ekokrytyki, którą najskuteczniej reprezentują utwory Olgi Tokarczuk. Obok nich pojawiają się w tekście inne dendrologiczne tropy reprezentowane w polskiej literaturze współczesnej między innymi przez teksty Andrzeja Stasiuka, Michała Witkowskiego, Wojciecha Wencla, Jana Leończuka i Andrzeja Sapkowskiego. Próba ich uporządkowania wydaje się zarówno potrzebna, jak i nieskuteczna.

The article critically considers Wiesław Myśliwski’s play Drzewo [The Tree], the most important text of Polish post-war dendrological literature. The play is viewed as a typical example of the symbiotic-cum-toxic relationship between Poland and its literature, a relation- ship that also influences the way the world of plants is represented in other Polish literary texts. The situation in this particular case changed after 1989. These days we observe a genuine expansion of ecocriticism and its political consequences, notably in the works of Olga Tokarczuk. Apart from her writings, dendrological tropes are represented in Polish contemporary literature in the texts of Andrzej Stasiuk, Michał Witkowski, Wojciech Wencel, Jan Leończuk, and Andrzej Sapkowski. The taxonomy of all their dendrological tropes seems as urgent to be conducted as it is, in fact, impossible to achieve.