Rola drzew w poezji Urszuli Zajączkowskiej odczytywana przez pryzmat ekopoetyki

Abstract

Artykuł poświęcony został ekopoetyckiej lekturze wierszy Urszuli Zajączkowskiej ze szczególnym uwzględnieniem drzew pojawiających się w wierszach z tomików Atomy (2014) i minimum (2017). Pod uwagę wzięto przede wszystkim stosunek podmiotu mówiącego do drzew (także szerzej – flory), ich funkcję oraz znaczenie, jakie niosą w poszczególnych tekstach. Wyodrębniono dwa typy podmiotu, którymi są podmiot wrażliwiec i podmiot scjentysta. Okazało się, że są one stale ze sobą skorelowane, a przez to wspólnie wyrażają szczególne miejsce drzew w tej poezji. Analiza tekstów wykazała, że u Zajączkowskiej lasy odgrywają niebagatelną rolę – umożliwiają ucieczkę od świata, jednocześnie będąc świadkiem historii ludzkości i pojedynczego człowieka. Z tomików wyniknęła także istotna nieantropocentryczna konstatacja, że drzewa podobne są do gatunku homo sapiens. Odczuwają one ból, mają krwiobieg, a z ich ciał można odczytywać wiele informacji dotyczących życia.

This article is dedicated to an ecopoetical reading of Urszula Zajączkowska’s poetry, primarily focusing on trees appearing in poems from the volumes Atomy [Atoms] (2014) and minimum (2017). The main concern of the article is the poetic subject’s approach towards trees (and plants in general), their function and meaning in each of the texts. Two types of subject were discovered: the emotional subject and the scientist subject. As it turns out, they are constantly correlated, and thus show the significant place of trees in Zajączkowska’s poetry. Text analysis shows that in her poetry, forests fulfil a significant role – they allow escapism and at the same time are witnesses to the history of both humanity and a single person. A strong, non- anthropocentric conclusion was drawn from these texts – trees’ similarity to Homo sapiens. They are capable of feeling pain, have a bloodstream and many details about their lives can be read from their bodies.