Kapitan Phillips w Zatoce Adeńskiej: refleksje na temat przestrzegania praw człowieka na morzu i zwalczania piractwa

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki przestrzegania praw człowieka na morzu podczas operacji zwalczania piractwa i rozboju wobec statków. Analiza prowadzona była na przykładzie sytuacji panującej na obszarze Zatoki Adeńskiej oraz piractwa somalijskiego. Autorzy dokonali analizy międzynarodowych regulacji prawnych z zakresu prawa morza i praw człowieka ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania i ochrony praw człowieka w zależności od obszaru morskiego (morza terytorialnego, strefy przyległej oraz morza pełnego), na którym dochodzi do ich naruszania. Tematyka przestrzegania praw człowieka w kontekście obszarów morskich nie była jak dotąd przedmiotem publikacji naukowych w języku polskim, a w związku z jej szczególnym znaczeniem społecznym i prawnym (m.in. w świetle kryzysu migracyjnego w basenie Morza Śródziemnego) konieczne staje się jej zaprezentowanie. W podsumowaniu autorzy wskazują, że regulacje dotyczące piractwa oraz aktów rozboju wobec statków mają charakter jedynie ramowy i konieczne jest stworzenie konkretnych procedur postępowania z piratami na poziomie międzynarodowym (z uwzględnieniem międzynarodowych standardów ochrony praw człowieka).

The aim of the article is to offer an insight into the problem of observance of human rights at sea in situations of fighting piracy and armed robbery against vessels. The analysis has been conducted using the example of the situation in the Gulf of Aden and piracy off the coast of Somalia. The authors have analysed international legal regulations in the field of the law of the sea and human rights, with a particular consideration of the observance and protection of human rights depending on the maritime zone (territorial sea, contiguous zone, and high sea) where these rights are violated. The subject matter of the observance of human rights in the context of maritime areas has not been so far a matter addressed in Polish-language scientific publications. Yet, given its special social and legal significance (e.g. in the light of the migration crisis in the Mediterranean Sea basin), it seems necessary to bring it to attention. In the conclusions, the authors argue that the adopted regulations affecting piracy and acts of armed robbery against vessels provide only a framework and that it is crucial to establish specific procedures to deal with pirates at an international level (considering the international standards of protection of human rights).