Migracje zewnętrzne Romów a polityka integracyjna wobec Romów w Polsce po 1989 roku

Abstract

Tematem, który podejmuję w doktoracie jest analiza migracji polskich Romów w zestawieniu z początkami kształtowania się polityki integracyjnej wobec Romów. Celem mojej pracy było udzielenie odpowiedzi na pytania związane z przyczynami migracji polskich Romów, rozwojem i konsekwencjami ich trajektorii migracyjnych na różnych poziomach oraz wieloaspektowymi reakcjami władz państw - docelowych jak i wysyłających - na migracje polskich Romów. Zgodnie z ogólną hipotezą badawczą, praca pokazuje skomplikowany proces w jakim ruchy migracyjne przełożyły się na powstanie programów rządowych i określonej polityki integracyjnej wobec Romów, realizowanej w Polsce w latach 2001 -2020. Powyższe ustalenia zostały zanalizowane w ramach ogólnych politologicznych i socjologicznych koncepcji związanych ze zjawiskami migracji, transnarodowości, sekurytyzacji polityk migracyjnych, sprawczości oraz tworzenia się instytucjonalnych zmian wobec konkretnej mniejszości. Zgromadzony i zanalizowany został zróżnicowany materiał empiryczny, składający się ze źródeł zastanych i zebranych w czasie kwerendy w archiwum MSZ, kilkudziesięciu wywiadów i rozmów z aktywnymi aktorami procesów kreowania polityki wobec Romów w Polsce oraz samymi Romami ─ migrantami, migrantami powrotnymi, niemigrującymi członkami rodzin. Mając tę unikalną pozycję i wgląd w analizowane procesy, przeprowadzona przeze mnie analiza pokazuje, że migracje Romów, zmiany społeczne i polityczne jakie przyniósł ze sobą proces akcesji Polski do Unii Europejskiej oraz relacje dwustronne Polski i Wielkiej Brytanii w istotny, sprawczy oraz do pewnego stopnia determinujący sposób wpłynęły na proces tworzenia się polityki (etnicznej, integracyjnej) na rzecz Romów w Polsce.

The topic that I take up in my doctoral dissertation is the analysis of the migration of Polish Roma in comparison with the beginnings of the formation of integration policies towards the Roma. The aim of my work was to answer questions related to the causes of the migration of Polish Roma, the development and consequences of their migration trajectories at different levels, and the multifaceted reactions of the authorities of countries - both destination and sending - to the migration of Polish Roma. According to the general research hypothesis, the dissertation shows the complex process by which the migration movements translated into governmental programs and specific integration policies towards the Roma, implemented in Poland between 2001 and 2020. The findings are analysed within the framework of general political and sociological concepts related to the phenomena of migration, transnationalism, securitization of migration policies, agency, and the formation of institutional changes towards a specific minority. A diverse empirical material has been collected and analysed, consisting of primary sources and collected during the search in the archives of the Ministry of Foreign Affairs, dozens of interviews and conversations with active actors of the processes of creating policy towards Roma in Poland, as well as with Roma themselves ─ migrants, return migrants, non-migrating family members. Having this unique position and insight into the analysed processes, my doctoral dfissertation shows that the migration of the Roma, the social and political changes brought about by the process of Poland's accession to the European Union, and the bilateral relations between Poland and the United Kingdom significantly influenced the process of creating policies (ethnic, integration) for the Roma in Poland.