Mount Everest jako przykład komercjalizacji gór wysokich i himalaizmu

Abstract

Regiony górskie od dekad zmagają się z nadmiernym ruchem turystycznym. Obrazuje to dynamiczny rozwój każdej formy turystyki wysokogórskiej. Praca porusza tylko jedną z nich – wspinaczkę wysokogórską. Problem badawczy, jakim jest umasowienie i skomercjalizowanie działalności wspinaczkowej człowieka w górach najwyższych, został przedstawiony na przykładzie Mount Everestu. Ten niezwykle popularny szczyt doskonale obrazuje – w ujęciu chronologicznym – zachodzące zmiany. Przez pierwsze pół wieku – od pierwszego wejścia w 1953 roku – każdego roku (z kilkoma wyjątkami) szczyt zdobywało od kilkunastu do kilkudziesięciu alpinistów. Z początkiem XXI wieku, roczną liczbę zdobywców określało się już w setkach, a w 2013 roku wynosiła 578 wspinaczy. Trzeba jednak pamiętać, że osób próbujących zdobyć wierzchołek jest znacznie więcej. Popyt wygenerował powstanie firm konsultingowych, jako promotorów komercjalizacji w świetle kupowania szczytu. Nadmierne obciążenie Mount Everestu przyczynia się do wielu niekorzystnych zjawisk skutkujących dewastacją środowiska naturalnego, wywieraniem negatywnego wpływu na ludność lokalną, a poprzez komercjalizacje, odejście od etosu alpinisty, co skutkuje zmianą w postrzeganiu himalaizmu i samych himalaistów. Mount Everest – budzący niegdyś respekt i szacunek wśród alpinistycznej elity – to dziś produkt komercyjny, gotowy do sprzedania klientom z odpowiednim zapleczem finansowym. Bezpośredni wpływ na zaistniały problem ma w dużej mierze rząd nepalski, który unika regulacji, ponieważ czerpie z pozwoleń duże kwoty (ok. 10 tys. USD na osobę). Podsumowanie wskazuje na możliwości, ale i bariery w lepszym zarządzaniu „dachem świata”.

Mountain regions have struggled with excessive tourist traffic for decades. It illustrates the dynamic development of every form of high-mountain tourism. The project deals only one of them – climbing high. The research problem, which is the influx and commercialization of human climbing activity in the highest mountains, was presented on the example of Mount Everest. This extremely popular summit perfectly illustrates – in chronological order – the changes taking place. For the first half of the year – from the first entry in 1953 – each year (with a few exceptions) from a dozen to several dozen mountaineers gained the summit. At the beginning of the 21st century, the number of winners was counted in hundreds, and in 2013 they were 578. However, it must be borne in mind that people trying to get to the top are much more. Demand generated the emergence of consulting firms as promoters of commercialization in the terms of buying the summit. Excessive load on Mount Everest contributes to many harmful events that result in devastation of the natural environment, negative impact on the local population, and commercialization of rejecting the climber’s ethos, resulting in a change in the perception of the Himalayan and the Himalayas themselves. Mount Everest, once a respected and desired mountaineer, is today a commercial product ready to be sold to customers with adequate financial backing. The Nepali government is largely affected by the problem, avoiding regulation because it draws large sums of money (about US $10.000 per person). The summary points to the opportunities, but also the barriers to better managing the roof of the world.