Fazy feminizacji profesji nauczycielskiej: przykłady z wybranych krajów

Abstract

Feminizacja zawodu nauczycielskiego jest procesem postępującym na całym świecie. Przybiera on różne tempo i charakter, ujawniając tym samym swoiste oblicza, pozwalające na wydzielenie w nim konkretnych etapów. Artykuł zawiera propozycję rozpatrywania feminizacji jako procesu fazowego. Bazuje ona na wartościach bezwzględnych liczby nauczycieli obu płci i wartościach względnych, tj. odsetkach kobiet i mężczyzn w populacji nauczycielskiej oraz na relacjach między nimi, zachodzących w ujęciach dynamicznych. W toku badań stwierdzono przydatność zaproponowanego ujęcia fazowego do analiz tempa i charakteru typizacji zawodowej nauczycieli. Analiza zgromadzonych danych pozwala stwierdzić, że proces feminizacji zawodu nauczyciela w krajach europejskich w latach 2005– 2017 przebiegał zarówno w sposób bardziej dynamiczny, przechodząc dwie lub trzy fazy w tym dwunastoletnim okresie. Jego charakter był mniej zróżnicowany i obejmował jedną fazę typizacji tego zawodu.

Feminisation of the teaching profession is a global and ongoing process. This phenomenon progresses at different speeds and takes on various forms and, thus, can be divided into specific stages. The paper focuses on examining feminisation as a phased process. Its foundation are absolute numbers of teachers of both genders and relative values, i.e. the share of men and women in the teaching population and relationships between them, analysed over time. During the course of the investigation it turned out that a phased approach proved useful in analysing the speed and nature of professional typification of teachers. The analysis of the collected data led to a conclusion that the feminisation of the teaching profession in Europe in the years 2005-2017 was in some cases very dynamic and comprised of two or three stages within the twelve-year period and, on the other hand, in some countries the process was less varied and presented a single stage of the profession’s typification.