Wybrane pozostałości osadnictwa związane z zasiedlaniem Arktyki na przykładzie Svalbardu

Abstract

W artykule przedstawiono wybrane przykłady pozostałości osadnictwa na Svalbardzie w kontekście odkrywania tego archipelagu oraz jego następstw, które dały początek współczesnej sieci osadniczej na tych ziemiach. Ważnym aspektem pracy jest opisanie współczesnej sieci osadniczej w kontekście działalności wielorybników, traperów oraz kompani górniczych. W pracy przedstawiono również wpływ wprowadzenia przepisów Traktatu Spitsbergeńskiego na powstawanie jednostek osadniczych – tychże osiedli. Prezentowany materiał jest zbiorem informacji możliwych do wykorzystania przez nauczycieli realizujących obowiązującą podstawę programową, która wprowadza do szkół podstawowych zagadnienia dotyczące północnych i południowych obszarów okołobiegunowych.

In the paper there is presented a historical sketch of discovery of Svalbard and its consequences, which caused the beginning of settlement on this archipelago. The important aspect of the work is presentation of contemporary settlement web in the context of activity of whalers, trappers and mining companies. In the paper there are also shown consequences of introduction of Spitsbergen Treaty, influencing origination of settlement units. Presented material is a set of information possible to be used by the teachers implementing core curriculum, which enforce to the primary schools problems of northern and southern subpolar regions.