O tym, jak Czesław Miłosz czytał „Poemat o mowie polskiej”

Abstract

W artykule zaprezentowana została recepcja socrealistycznego tomu poezji Mieczysława Jastruna, zatytułowanego Poemat o mowie polskiej - z punktu widzenia przebywającego na emigracji Czesława Miłosza. Jego szkic recenzyjny stanowi nie tylko komentarz do tej właśnie książki, ale i na jej podstawie ukazuje zasadnicze cechy tworzonej w latach 1949-1953 liryki „pozytywnej”. Autor artykułu wskazuje na trzy zasady, które organizują wypowiedź Miłosza. Są to kolejno: zasada pozornej identyfikacji, zasada pożądanego obiektywizmu i zasada ambiwalencji ocen. Refleksja nad tekstem Miłosza dla porządku wykładu poprzedzona jest ogólną charakterystyką Poematu… oraz komentarzem do jej odbioru krytycznego w latach pięćdziesiątych XX wieku.

The article presents a reception of a social realist volume of Mieczysław Jastrun’s poetry, entitled Poemat o mowie polskiej [A poem on the Polish speech], from a point of view of Czesław Miłosz, who was a migrant at that time. His review study dated 1953 not only comments on this book but also uses it as a ground for presenting the fundamental features of “positive” lyric poetry created from 1949 to 1953. The author of the article points out three basic principles which organise the statement of Miłosz. These are: the principle of ostensible identification, the principle of desired objectivism and the principle of assessment ambivalence. The reflection on the text of Miłosz is, for the sake of the lecture order, preceded by an overall description of the Poemat… and by a comment to its critical reception in the 1950s.