"Głowa państwa w Portugalii w latach 1974 - 2006: pozycja konstytucyjna i model przywództwa"

Abstract

Rozważania zawarte w niniejszej pracy obejmują lata 1974-2006: od wybuchu “rewolucji goździków” do zakończenia prezydentury Jorga Sampaio. Celem pracy jest próba odpowiedzi na pytanie dotyczące pozycji głowy państwa w systemie politycznym Portugalii, roli głowy państwa w procesie konsolidacji demokracji oraz próba określenia modelu przywództwa politycznego sprawowanego przez prezydentów tego kraju. Do znalezienia odpowiedzi na wyżej wymienione pytania posłużyć ma m. in. analiza prawnych instumentów władzy, jakimi dysponuje głowa państwa oraz określenie stylu przywództwa każdego z dotychczasowych prezydentów w Portugalii w latach 1974-2006. Hipotezy postawione w niniejszym opracowaniu to: działalność głowy państwa miała znaczący wpływ na proces konsolidacji demokracji w Portugalii; urząd głowy państwa nie jest organem jedynie symbolicznym, prezydent pełni rolę strażnika prawidłowego i harmonijnego działania systemu politycznego; dzięki personalnym zdolnościom prezydenta jego rola może wykraczać poza ramy określone w konstytucji. Pytania badawcze, które pojawiły się w toku pracy dotyczą kwestii tego jak kształtowała się pozycja prawno-ustrojowa głowa państwa w Portugalii; jaki jest zakres uprawnień konstytucyjnych głowy państwa; jak określić model prezydentury portugalskiej w latach 1974-2006 i czy występuje zmiana w stylu prezydentury w przypadku reelekcji.

The considerations set out in this paper cover the years 1974-2006: from the explosion of the "Carnation Revolution" to the end of the presidency of Jorge Sampaio. The aim of the study is to attempt to answer the question about the position of head of state in the political system of Portugal, the role of head of state in the process of consolidation of democracy and an attempt to determine the model of the political leadership exercised by the presidents of this country. To find answers to these questions will help the analysis of the legal instruments of power, which has a head of state and the determination of the leadership style of each of the previous presidents in Portugal in 1974-2006. The hypotheses posed in this study are: the head of state activity had a significant impact on the process of consolidation of democracy in Portugal; the head of state is not a symbolic body only, the president acts as guardian of the correct and harmonious operation of the political system; thanks to the personal ability president's role can go beyond the framework set out in the constitution. Research questions that emerged in the course of work relate to the question of how developed the position of legal and political system the head of state in Portugal; what is the scope of the constitutional powers of head of state; how to determine the model of the Portuguese presidency in the years 1974-2006 and whether there is a change in the style of the presidency in the case of re-election.