Zróżnicowanie regionalne Włoch - geneza i współczesne problemy

Abstract

Przedmiotem pracy jest występujące na obszarze Włoch zróżnicowanie regionalne, jego geneza oraz wynikające z tego zróżnicowania problemy natury społeczno-kulturowej i gospodarcze. Ich wyjaśnienie wymagało rozpoznania czynników zróżnicowania terytorium Włoch, co stanowiło ogólny cel dysertacji. Uwzględniono czynniki wynikające z fizjografii oraz społeczno-kulturowe. Za cel pomocniczy postawiono odtworzenie ewolucji struktury regionalnej od czasów Augusta. Władca ten, ustanawiając pierwszy podział administracyjny kraju, zainicjował układ współczesnych włoskich regionów. Zbadano stopień trwałości granic regionalnych, wyjaśniono wpływ, jaki na zmiany struktury regionalnej wywarły w poszczególnych okresach decyzje polityczne, koncepcje naukowe i prądy ideologiczne. Dokonano analizy wydarzeń historycznych, które wpływały na zmiany przebiegu granic regionalnych, a także kształtowały atmosferę intelektualną w kolejnych epokach. Wyjaśniono aktualną sytuację społeczno-ekonomiczną, jako czynnik warunkujący współczesne próby zmian granic regionalnych. Oceniono wpływ występującego zróżnicowania regionalnego na sytuację społeczno-polityczną, oraz rozwój organizacji regionalnych. Główne wnioski: (1) Geneza prawie wszystkich regionów włoskich sięga ery starożytnej, (2) włoscy geografowie w XV i XVI wieku przyczynili się do utrwalenia w świadomości społecznej granic Strabońsko-augustowskich, (3) starożytna struktura regionalna Włoch przetrwała przez dwa tysiąclecia mimo często skrajnie niesprzyjających decyzji politycznych, (4) włoska myśl geograficzna to inspiracja dla ideologii regionalizmu oraz fundament jego jedności, podstawa wszelkich działań prowadzących do zjednoczenia i punkt wyjścia ruchu Risorgimento, (5) geografia włoska odegrała kluczową rolę w historii społeczeństwa, walnie przyczyniając się do zjednoczenia państwa i ukształtowania jego struktury wewnętrznej, (6) we Włoszech zwyciężyła inspirowana geograficznie ideologia regionalizmu.

The subject of the dissertation is the regional differentiation occurring in the Italian territory, its origins and the socio-cultural and economic problems arising from this differentiation. Explaining these required the identification of the factors differentiating the Italian territory, which was the overall objective of the dissertation. Physiographical and socio-cultural factors were taken into account. A subsidiary objective was to reconstruct the evolution of the regional structure since the time of Augustus. This ruler, by establishing the first administrative division of the country, initiated the layout of modern Italian regions. The degree of permanence of regional boundaries was examined, and the influence that political decisions, scientific concepts and ideological currents had on the changes in regional structure during the different periods was explained. The historical events that influenced changes in the course of regional boundaries and shaped the intellectual atmosphere in successive eras are analysed. The current socio-economic situation was explained as a factor conditioning contemporary attempts to change regional borders. The impact of the existing regional differentiation on the socio-political situation, and the development of regional organisations was assessed. Main conclusions: (1) the genesis of almost all Italian regions dates back to the ancient era, (2) Italian geographers in the fifteenth and sixteenth centuries contributed to the consolidation of the Strasbourg- Augustinian borders in the public consciousness, (3) Italy's ancient regional structure has survived for two millennia despite often extremely unfavourable political decisions, (4) Italian geographical thought is the inspiration for the ideology of regionalism and the foundation of its unity, the basis of all unification efforts and the starting point of the Risorgimento movement, (5) Italian geography has played a key role in the history of society, making a major contribution to the unification of the country and the shaping of its internal structure, (6) a geographically inspired ideology of regionalism has prevailed in Italy.