Współczesne aspekty zwalczania terroryzmu powietrznego w Polsce

Abstract

W prezentowanej pracy przedmiotem badań są współczesne aspekty zwalczania terroryzmu powietrznego w Polsce z uwzględnieniem próby doskonalenia wybranych podmiotów systemu bezpieczeństwa narodowego, które można uznać za odpowiedzialne w ich zwalczaniu. Celem pracy doktorskiej jest diagnoza i ocena działań wybranych podmiotów systemu bezpieczeństwa narodowego w aspekcie zwalczania współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego w Polsce i konsekwentnie propozycja opracowania koncepcji doskonalenia działania, współpracy i współdziałania podmiotów odpowiedzialnych za zwalczanie współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego w Polsce. Realizacja powyższych celów nastąpiła za pomocą czterech metod badawczych - metody historycznej, metody instytucjonalno-prawnej, metody porównawczej oraz metody analizy dokumentów. Praca doktorska składa się z wstępu, czterech rozdziałów, w tym rozdziału metodologicznego oraz trzech rozdziałów merytorycznych poprzedzonych wprowadzeniem i zakończonych wnioskami, podsumowującym zakończeniem, biografią, spisem rysunków oraz wykazem skrótów. Rozdział pierwszy zawiera założenia metodologiczne prowadzenia badań, w tym: sytuację problemową, przedmiot badań, cele i problemy badawcze, hipotezy badawcze, założenia i ograniczenia badawcze, organizacje i przebieg badań, metody, techniki i narzędzia badawcze oraz problematykę literatury przedmiotu badań. W ten sposób wyznaczony został przedmiotowy zakres dalszych badań. Rozdział drugi zawiera analizę problematyki definicyjnej terroryzmu powietrznego, genezę zjawiska oraz jego wieloaspektowy wpływ na bezpieczeństwo powietrzne. W dalszej kolejności udzielona została odpowiedź na problem szczegółowy: Jakie zagrożenia dla lotnictwa i bezpieczeństwa powietrznego niesie ze sobą terroryzmu powietrznego? Przeprowadzona analiza doprowadziła do zaproponowania typologii zagrożeń terroryzmu powietrznego, która została oparta na szczegółowej analizie źródeł przedmiotu, zaistniałych i podanych analizie przypadkach oraz form ataków terrorystycznych. Zweryfikowane zostały hipotezy szczegółowe: Ciągły rozwój i upowszechnianie lotnictwa zwiększa możliwości występowania współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego w Polsce oraz należy przewidywać, że rozwój nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji oraz coraz szersze zastosowanie bezzałogowych statków powietrznych wpłynie na intensywność wykorzystania ich w atakach terrorystycznych na statki powietrzne oraz będzie wywierać wpływ na bezpieczeństwo powietrzne. W wyniku przeprowadzonych analiz potwierdzono potrzebę prowadzenia dalszych badań w zakresie zwalczania współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego w Polsce. Rozdział trzeci został poświęcony analizie międzynarodowych, regionalnych i krajowych aktów prawnych w aspekcie zwalczania współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego. Podczas analiz wykorzystano metodę instytucjonalno-prawną, metodę porównawczą, metodę analizy dokumentów, a uzyskane wnioski pozwoliły odpowiedzieć na problem szczegółowy: Na jakich zasadach polski system prawny determinuje wykorzystanie wybranych podmiotów w zwalczaniu współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego? Została również pozytywnie zweryfikowana hipoteza szczegółowa: Międzynarodowe, regionalne i krajowe regulacje prawne nie w pełni odpowiadają na współczesne zagrożenia terroryzmu powietrznego. Rozdział czwarty przedstawia udzielenie odpowiedzi na problemy szczegółowe: W jaki sposób kształtuje się organizacja i funkcjonowanie podmiotów uczestniczących w zwalczaniu współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego? Jakie zmiany prawno-organizacyjne muszą być wprowadzone aby podmioty posiadające stosowne siły i środki, skutecznie zwalczały współczesne zagrożenia terroryzmu powietrznego. Przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić obszary zwalczania współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego. Z kolei, zidentyfikowane braki posłużyły do doskonalenia wybranych podmiotów odpowiedzialnych za zwalczanie współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego w fazach działania antyterrorystycznego podczas zagrożenia terroryzmem powietrznym. Umożliwiło to zweryfikowanie hipotez szczegółowych: Należy przypuszczać, że wyodrębnienie obszarów zwalczania współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego oraz zawarcie w danych obszarach, działań stosownych służb, wyeliminuje występujące braki i trudności oraz pozwoli skutecznie zwalczać współczesne zagrożenia terroryzmu powietrznego; Należy sądzić, że proponowane zmiany w wykonywanych czynnościach przez poszczególne podmioty odpowiedzialnych za zwalczanie współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego w fazach działania antyterrorystycznego podczas zagrożeń terroryzmem powietrznym, przyczynią się do usprawnienia zarządzania poszczególnymi służbami, pogłębianiem współpracy i współdziałania podczas ataku. Prace podsumowuje zakończenie prowadzonych prac badawczych, które zawiera wnioski z weryfikacji hipotezy, a także propozycje dalszych kierunkowych badań dotyczących działań związanych z zwalczaniem współczesnych zagrożeń terroryzmu powietrznego w Polsce.

In the presented dissertation, the research subject focuses on contemporary aspects of combating air terrorism in Poland, including efforts to improve selected entities within the national security system that can be considered responsible for combating it. The aim of the doctoral dissertation is to diagnose and evaluate the activities of selected entities of the national security system in the context of combating contemporary threats of air terrorism in Poland and, consequently, to propose the development of a concept for improving the operation, cooperation, and joint action of entities responsible for combating contemporary threats of air terrorism in Poland. The realization of the above objectives was achieved using selected research methods. The doctoral dissertation consists of an introduction, four chapters, including a methodological chapter and three substantive chapters preceded by an introduction and concluded with conclusions. The dissertation is summarized in a concluding chapter and includes a bibliography, list of figures, and list of abbreviations. Chapter one contains the methodological assumptions of the conducted research and outlines the specific focus for future research. Chapter two presents an analysis of the definition of air terrorism, the genesis of the phenomenon, and its multifaceted impact on aviation security. Chapter three was dedicated to an analysis of international, regional, and national legal acts in the context of combating contemporary threats of air terrorism. Selected research methods were employed during the analysis, and the obtained conclusions enabled the answering of specific problems. In Chapter Four, an analysis of source materials was conducted, which allowed for the identification of areas involved in combating contemporary threats of air terrorism. The conducted analysis allowed for the identification of areas for combating contemporary threats of air terrorism. The identified deficiencies have been used to improve selected entities responsible for combating contemporary threats of air terrorism during the phases of counterterrorism operations in the event of an air terrorism threat. This enabled the verification of specific hypotheses. The doctoral dissertation concludes with a summary of the conducted research, which includes the findings from the hypothesis verification, as well as suggestions for further research directions related to actions aimed at combating contemporary threats of air terrorism in Poland.