Egzystencjalizm Louisa Lavelle’a i Jean-Paula Sartre’a : analiza porównawcza (1928-1946)

Abstract

Celem pracy jest porównanie dorobku dwóch filozofów - Louisa Lavelle’a i Jean-Paula Sartre’a pod kątem różnic i podobieństw głównych idei egzystencjalnych zawartych w ich dziełach. Dotychczas jedynie J.-P. Sartre utożsamiany był z egzystencjalizmem i uważany za jego twórcę. Louis Lavelle uważany był za filozofa ducha. Autor postawił przed sobą dwa zadania. Pierwsze to odkryć pole wzajemnych podobieństw i pokazać uprzedniość Lavelle’a w przypadku wielkich formuł egzystencjalnych. Drugim zadaniem było pokazać ducha egzystencjalizmu poprzez wzajemne polemiki obu Autorów. Polemiki te zostały odtworzone i równocześnie stworzone na bazie analizy głównych prac obu Autorów - Bytu i nicości - J.-P. Sartre’a i De l'Acte (O Akcie) - L. Lavelle’a. Autor udowodnił, iż główne formuły egzystencjalne pojawiły się najpierw w dziełach Lavelle’a o dopiero potem u Sartre’a. Są one prawie takie same w sferze słów, sposobów argumentacji i aparatu pojęciowego. Formuła „człowiek wymyśla człowieka” (rozdz. I): Lavelle w 1939 roku w L’Erreur de Narcisse (Błąd Narcyza), Sartre w: Egzystencjalizm jest humanizmem z 1946 roku. Formuła „egzystencja poprzedza istotę” (rozdział II): Lavelle w: De l’Acte z 1937 roku, zaś Sartre w Byciu i nicości z roku 1943. Formuła „odpowiedzialności za siebie samego i za cały świat” (rozdz. III): Lavelle: rok 1937 w De l’Acte, zaś Sartre w i nicości z 1943 roku. W rozdziale III autor omawia perspektywy dalszych badań. W zakończeniu prowadzi dyskusję z komentatorami na temat współczesnej recepcji filozofii Lavelle’a i Sartre’a.

The main aim of this dissertation is to compare the achievements of two philosophers - Louis Lavelle and Jean-Paul Sartre, being focused on differences and similarities of their main existential thesis. In the actual philosophical literature only Jean-Paul Sartre was till now identified with existentialism and recognized as its founder. Louis Lavelle was treated as the spirit philosopher. Author of this work put before himself two aims. First to discover the area of the similarities of the both philosophers and to show the priority of Lavelle. Second task is to discover the existentialism spirit in the mutual polemics which was created and restored on the basis of the analysis of the main works: “Being and Nothingness” of Jean-Paul Sartre and “Of the Act” of Louis Lavelle. Author proved that main existential thesis has appeared first in works of Lavelle and only later in Sartre’s ones. Theirs texts are amazingly similar not only as the words but also as the ways of arguing and reasoning. The formula “man is inventing man” - Lavelle in the 1939 in the book “The mistake of Narcissus” and Sartre only in “Existentialism is a humanism” in the 1946. The formula “existence precede essence” - Lavelle in Of the Act in the 1937 as Sartre only in “Being and Nothingness" in the 1943. Formula “responsibility for myself and for all the world” - Lavelle in the Act in the 1937 as Sartre in “ Being and Nothingness” in the 1943. In the third chapter author show also perspective of further work. At the conclusion author conduct the discussion with commentators who was writing about similitude and difference of philosophy of both Authors.