Kwestia mniejszości narodowej węgierskiej w Słowacji w latach 1945 - 1948

Abstract

Problematyka rozprawy dotyczy kwestii mniejszości narodowej węgierskiej w Słowacji - niewielkim państwie położonym w centrum Europy Środkowej w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej.

Rozprawa składa się z wstępu, siedmiu rozdziałów, zakończenia, wykazu źródeł i literatury oraz dwunastu aneksów. Cała praca liczy 422 strony a razem z aneksami 445 stron. Zawiera również mapy, zdjęcia oraz tabele. Tytuły rozdziałów:

I. Słowacy na Węgrzech, Węgrzy w Słowacji (1918 -1945);

II. Wielkie mocarstwa wobec kwestii państwa narodowego Czechów i Słowaków w latach drugiej wojny światowej;

III. Czechosłowackie plany rozwiązania kwestii węgierskiej w Słowacji;

IV. Kwestia węgierska na forum międzynarodowym w latach 1945-1947;

V. Wysiedlanie i wymiana ludności;

VI. Resłowakizacja;

VII. Wymuszona zmiana planów przesiedlenia i resłowakizacji słowackich Węgrów.

Pierwszy rozdział rozprawy ma charakter wprowadzający i obejmuje lata 1918 -1945. Pokazuje on, jak w wyniku powstania po I wojnie światowej państwa czechosłowackiego, obok kwestii słowackiej na Węgrzech pojawiła się także kwestia węgierska w Słowacji. Druga część tego rozdziału ukazuje stosunki Republiki Słowackiej z Węgrami w okresie II wojny światowej. Tym okresem zajmuje się również rozdział drugi rozprawy przedstawiający zabiegi czeskiej i słowackiej emigracji na forum międzynarodowym, mające na celu odbudowanie Czechosłowacji jako państwa narodowego bez Niemców i Węgrów.

W czterech kolejnych wzajemnie uzupełniających się i powiązanych ze sobą rozdziałach w układzie problemowo-chronologicznym została przedstawiona tytułowa problematyka rozprawy. W pierwszym z nich - czyli w kolejności w trzecim rozdziale rozprawy - zostały przedstawione plany władz czechosłowackich, zmierzające do rozwiązania kwestii mniejszości narodowej węgierskiej i zbudowania narodowego państwa Czechów i Słowaków. Problematyka rozdziału czwartego skupia się na ukazaniu tych elementów działań wielkich mocarstw w okresie spotkania w Poczdamie i konferencji w Paryżu, które miały doprowadzić do uregulowania sytuacji ludności węgierskiej zamieszkałej w Słowacji. Kolejne rozdziały przedstawiają próby rozwiązania tej kwestii przy realizacji dwóch wariantów. Końcowy etap realizacji planów rozwiązania problemu ludności węgierskiej zamieszkałej w Słowacji został przedstawiony w rozdziale siódmym.

W oparciu o materiały archiwalne dotychczas niewykorzystane a także historiografię czeską słowacką i węgierską rozprawa przedstawiła całościowo tytułowy problem, osadzając go na tle międzynarodowym. Zamierzonym osiągniętym celem rozprawy było zestawienie i skonfrontowanie krytycznie przeanalizowanego różnorodnego materiału, różniących się między sobą ocen i stanowisk a także podjęcie próby wyciągnięcia wyważonych wniosków.

The issues of the doctoral dissertation concern the problem of the Hungarian national minority in Slovakia - a small country situated in the centre of The Central Europe in the first few years after World War II.

The dissertation consists of the introduction, sewen chapters, conclusion, the list of historical records and writings and twelve appendixes. The whole work numbers 422 pages and when the appendixes are added it numbers 445 pages.

The dissertation also includes maps, photographs and tables.

The titles of the chapters:

I. The Slovakian in Hungary, the Hungarian in Slovakia (1918-1945).

II. World powers towards the issue of the Czech and Slovakian national state during World War II.

III. Czechoslovakian plans of solution to the Hungarian problem in Slovakia.

IV. The question of Hungary at an international forum in the years 1945-1947.

V. Resettlement and exchange of population.

VI. Reslovakisation.

VII. The forced change of plans of resettlement and reslovakisation of Slovakian Hungarians.

The first chapter of the dissertation has an introductory character and it applies to the years 1918-1945. It shows the mechanism of emergence of Hungarian problem in Slovakia next to the problem of the Slovakian in Hungary as a result of forming Czechoslovakia after the Great World War.

The second part of this chapter presents the relation of the Slovakian Republic with the Hungarian during World War II.

The second chapter of the dissertation is also interested in this period. It shows the measures of the Czech and the Slovakian emigration at an international forum aiming at restoring of Czechoslovakia as a national state without the German and Hungarian.

In the next four chapters, which are mutually complementary and related in the composition of issues and chronology, the title problems of the dissertation are presented.

In the third chapters the plans of Czechoslovakian authorities aiming at solution to the issue of Hungarian national minority and creating of the national state of the Czach and the Slovakian were presented.

The question of the fourth chapter concentrates on the presentation of three elements of world power's operations during the meeting in Poczdam and the conference in Paris, which were to lead to normalize the situation of the Hungarian living in Slovakia.

Next chapters showthe attempts to solve this problem by realization of two versions.The seventh chapter presents the final stage of realization of plans leading to solution the issue of the Hungarian living in Slovakia.

On the basis of the archival materials so far not used and Czech, Slovakian and Hungarian historiography, the dissertation presented the title issue comprehensibly, setting it in the international background.

The deliberate and attained aim of the dissertation was comparing and confronting critically analised and varied material which differs in opinions and standpoints, and moreover, making an attempt to draw reasonable conclusions.