Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Z. 27. Prace Rusycystyczne 2

Abstract

Oddając do rąk czytelników kolejny zeszyt „Rocznika", chcielibyśmy w nim uczcić trud 55 lat pracy nauczycielskiej i naukowej Człowieka, który całym życiem oddany był szkole, młodzieży, wychowaniu młodego pokolenia Polaków na najlepszych synów Ojczyzny. Działalność pedagogiczna Włodzimierza Gałeckiego jest doskonałym przykładem, jak należy pojmować swoje obowiązki w tym najpiękniejszym i najbardziej odpowiedzialnym zawodzie nauczyciela i wychowawcy. Jego praca może być też wzorem godnym naśladowania przez jego licznych wychowanków. Jako wieloletni nauczyciel, reprezentujący wysoki poziom naukowy, docent Gałecki jest jednym z nielicznych fachowców w swej dziedzinie, zwłaszcza w dydaktyce języka rosyjskiego. Swą gruntowną wiedzę i doświadczenie pedagogiczne wykazał nasz Jubilat w licznych opracowaniach, podręcznikach, w całym szeregu artykułów, ogłaszanych w specjalistycznych czasopismach naukowo-pedagogicznych, oraz na wielu konferencjach i kursach. Włodzimierz Gałecki umiał na wszystkich powierzonych mu stanowiskach wywiązywać się z pełnym podziwu spokojem, z głęboko pojętą odpowiedzialnością, a równocześnie troską o jak najlepsze rezultaty poruczonego mu zadania. Los rzucał go na różne poważne stanowiska, zawsze był tam, gdzie potrzeba było człowieka godnego zaufania, znającego wartość pracy, umiejącego ją sobie narzucić, ale i ocenić u współpracowników czy podwładnych. Bo też dysponował dużą wiedzą i ogromnym zasobem doświadczenia, nabytego w długoletniej pracy nauczycielskiej, co przy wrodzonym takcie, umiarze i wysokiej kulturze osobistej musiało przynosić pożądane efekty. Włodzimierz Gałecki urodził się 17 marca 1888 roku w Warszawie jako syn artystów opery i baletu, Edmunda i Marii z Lenczewskich. Ukończył gimnazjum klasyczne w 1906 roku w Swierdłowsku (dawniej Jekaterynburgu), a studia wyższe w zakresie slawistyki (polonistyki i rusycystyki) w latach 1906-1911 na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu we Lwowie i Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Złożywszy egzamin nauczycielski w Uniwersytecie Warszawskim, w latach 1912-1919 uczył języka polskiego w prywatnych szkołach średnich w Pabianicach i w gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie. Odtąd pozostał wierny swemu powołaniu do dnia dzisiejszego. Już w pierwszych miesiącach niepodległości zgłosił się do umiłowanej pracy w szkole, do jej organizowania na zaniedbanych terenach kraju. Od grudnia 1919 do lipca 1920 był naczelnikiem Wydziału Szkół Średnich w Komisariacie Generalnym Ziem Wschodnich w Wilnie. A ledwie umilkły odgłosy wojny, objął jesienią 1920 roku odpowiedzialne stanowisko dyrektora gimnazjum dla byłych żołnierzy w Warszawie, by z wrodzoną energią, w pełen inwencji sposób śpieszyć z pomocą młodzieży, której wojna utrudniła normalny tok nauki. Z pewnością nie było to łatwe zadanie. Trzeba było umieć zdobyć się na wysoką pedagogiczną umiejętność, by znaleźć drogę do serc i umysłów zapóźnionych w nauce — młodzieńców. W roku 1922/23 przekształcono to gimnazjum w Męskie Gimnazjum Państwowe im. Józefa Poniatowskiego, którego Gałecki był w dalszym ciągu dyrektorem. Dał się wówczas poznać z najlepszej strony. Zdobył zaufanie nie tylko swych wychowanków, władz, ale i kolegów dyrektorów. Toteż w 1922 roku powierzono mu obowiązki sekretarza Stowarzyszenia Dyrektorów Polskich Szkół Średnich Państwowych, które było sekcją Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych, a w roku 1925 został pierwszym prezesem odrębnego już Stowarzyszenia Dyrektorów Polskich Szkół Średnich, a następnie — w uznaniu zasług — jego członkiem honorowym. Wysoko oceniając talent organizatorski Włodzimierza Gałeckiego, ówczesne władze szkolne powołały go w lutym 1929 roku do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, powierzając mu stanowisko najpierw wizytatora ministerialnego, a od 1931 roku obowiązki naczelnika wydziału. W ministerstwie tym pracował Gałecki do 1934 roku. Jako wizytator, a potem naczelnik pozostawił nasz Jubilat u podwładnych i współpracowników jak najlepsze wspomnienia, czemu dają wyraz w swych publikacjach. W roku 1934 przeszedł Gałecki do Kuratorium Okręgu Szkolnego w Krakowie na stanowisko naczelnika Wydziału Szkół Średnich, na którym pozostał do wybuchu wojny w 1939 roku. I w tej pracy wykazał tyle inicjatywy i troski o młodzież szkolną, że zasłużył sobie na powszechne uznanie, a zadzierzgnięte wówczas więzy z nauczycielstwem okazały się tak bliskie, że przetrwały najcięższą próbę wojny. Wojna załamała tę pożyteczną działalność naszego Jubilata. Dowodem zaufania i uznania dla jego energii i talentu organizatorskiego było powierzenie Gałeckiemu kierownictwa akcji ewakuacyjnej Kuratorium krakowskiego w tragicznych dniach września 1939 roku. Dnia 4 września wraz z personelem Kuratorium był zmuszony udać się na niebezpieczną wędrówkę, otrzymawszy polecenie skierowania się Wisłą do Sandomierza. Szybkie działania wojenne napastniczych wojsk niemieckich nie pozwoliły mu wykonać w pełni zadania. Dnia 16 października 1939 roku znalazł się Gałecki znowu w Krakowie i natychmiast przystąpił do pracy, jak by to nie było nie tylko trudnym i niebezpiecznym obowiązkiem, ale rzeczą zupełnie naturalną dla tej miary Polaka-nauczyciela i wychowawcy. Najpierw uczył języka polskiego w III Państwowym Liceum i Gimnazjum w Krakowie, a od listopada w Polskiej Szkole Handlowej niższego stopnia. Zaraz włączył się do akcji Społecznej Komisji Szkolnej, a od stycznia 1940 przystąpił do konspiracyjnej działalności. W tym celu z początkiem 1940 roku udał się do Warszawy, gdzie nawiązał kontakty z Kazimierzem Pierackim, kierownikiem konspiracyjnych polskich władz szkolnych. Podjął się organizacji tajnego nauczania i od jesieni 1940 roku został referentem oraz rzeczoznawcą do spraw szkolnictwa średniego ogólnokształcącego w konspiracyjnym Okręgowym Biurze Oświaty i Kultury w Krakowie. W roku następnym przejął Gałecki trud kierownika tajnego nauczania na poziomie średnim na dystrykt krakowski. Ofiarna praca obecnego Jubilata w tym najtrudniejszym okresie jego życia zasługuje na szczególne uznanie. Po wyzwoleniu Krakowa w 1945 roku zgłosił się natychmiast z nie słabnącym zapałem do nowej pracy na stanowisko wizytatora w krakowskim Kuratorium. W dowód zaufania powierzono mu wówczas funkcję przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej, do której był chyba najbardziej predestynowany jako doskonały znawca nauczycielstwa z okresu okupacji. W latach 1945-1947 objął stanowisko kuratora Okręgu Szkolnego w Krakowie. W latach następnych, 1947-1949, uczył nadto w żeńskim Gimnazjum Handlowym w Krakowie. Już w lutym 1945 powierzył Uniwersytet Jagielloński Gałeckiemu obowiązki zrazu lektora języka rosyjskiego, a potem do 1951 roku adiunkta. Od roku akademickiego 1946, tzn. od początku istnienia obecnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, związał się z tą uczelnią, najpierw jako wykładowca, potem od 1954 roku zastępca profesora i od 1957 roku jako docent. Od 1953/54 był Gałecki kierownikiem katedry języka rosyjskiego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie aż do chwili przejścia w roku 1960 na zasłużoną emeryturę. Pełnił równocześnie poważne i odpowiedzialne obowiązki przewodniczącego Zespołu Rzeczoznawców dla spraw języka i literatury rosyjskiej, członka Komisji Programowej przy Ministerstwie Oświaty, członka komitetu redakcyjnego czasopisma „Język Rosyjski", Biblioteczki Rosyjskiej dla Młodzieży i Samouków — oraz wiele innych funkcji naukowo-organizacyjnych. W tym też czasie poświęcił docent Gałecki wiele czasu i energii wykładom na licznych centralnych i wojewódzkich kursach i konferencjach, organizowanych dla nauczycieli i wykładowców języka rosyjskiego przez Ministerstwo Oświaty i Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego. Osobną dziedzinę działalności Dostojnego Jubilata stanowi jego praca naukowa. Liczne tłumaczenia dzieł rosyjskich i polskich, podręczniki z zakresu języka rosyjskiego, prace dydaktyczne oraz dotyczące organizacji szkolnictwa według zamieszczonej w niniejszym „Roczniku“ bibliografii dają pełny obraz jego twórczości naukowej.