Tadeusz Żenczykowski (1907-1997). W kraju i na emigracji

Abstract

Przedmiotem rozprawy doktorskiej jest biografia Tadeusza Żenczykowskiego - prawnika, żołnierza Armii Krajowej, historyka, publicysty, działacza emigracyjnego. Działalność jednego z czołowych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego nie doczekała się do tej pory szerszego opracowania. Warto zaznaczyć, że dysertacja doktorska jest pierwszą próbą napisania kompletnej biografii Tadeusza Żenczykowskiego. W latach dziewięćdziesiątych planował on napisać autobiografię, te plany pokrzyżowały jednak coraz większe problemy zdrowotne. Należy zaznaczyć, że Żenczykowski był jednym z najbardziej zwalczanych przez propagandę komunistyczną działaczy Radia Wolna Europa. Również z racji działalności antysowieckiej w okresie okupacyjnym jego nazwisko było nagminnie pomijane w powojennych publikacjach o Armii Krajowej. Bardzo często przedstawiano tę aktywność w zniekształconej formie, bądź celowo umniejszano zasługi. Intencją Autorki jest odmitologizowanie sylwetki Żenczykowskiego poprzez skonfrontowanie kłamstw propagandy komunistycznej z faktami historycznymi. Głównymi tezami badawczymi zawartymi w dysertacji doktorskiej jest zobrazowanie działalności Żenczykowskiego jako działacza propagandowego, polityka, emigranta walczącego w obronie prawdy historycznej oraz publicysty.

This doctoral dissertation has a biographical character. It tells about political and military Tadeusz Żenczykowski's activitity during his life. This is a biography of a man who is identified by many people as an emigrant. That's why the author decided to divide her doctoral dissertation into two parts. The first one includes a description of Zenczykowski's activity in the national field, including his activity during the pre-war and the war period. An important censorship in his life was in 1945. Threatened by the communist authorities, he was forced to leave Poland with his wife Daromiła. From that moment, Żenczykowski became a symbol of steadfastness in the fight against the system prevailing in Poland. The above dissertation is a biography of several eras. This is necessary to show the biographical trajectory. It is necessary too to show the specifics of the fate of people born at the beginning of the 20th century. The generation, whose young years fell during the period of rebuilding the Polish state after many years of captivity. Their youth was subjected to a hard test during the Second World War and the Polish People's Republic. This doctoral dissertation is the first attempt to write a complete biography of Tadeusz Żenczykowski. In the nineties, he planned to write an autobiography. These plans have thwarted his growing health problems. The author realizes that she has failed to reach all materials. She was forced to conduct a thorough selection of archival sources. It may be explained by the fact that some of the threads from Zenczykowski's life have been emphasized, while some of them have only been signaled.