Wykrywanie trudności w czytaniu i pisaniu za pomocą testu przesiewowego

Abstract

Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci z dysleksją dysgrafią i dysortografią rozpoznawane są zazwyczaj po rozpoczęciu przez nie nauki szkolnej. Budzące niepokój zachowania dziecka można jednak dostrzec wcześniej, przed podjęciem nauki, w wieku przedszkolnym. Już w tym okresie istnieją poddające się obiektywnej ocenie, możliwości rozpoznawania specyficznych trudności w czytaniu, dostrzeżenia dziecka, które w przyszłości może okazać się dzieckiem dyslektycznym. Dzieci takie określa się mianem dzieci "ryzyka dysleksji". Zasadniczym celem rozprawy jest adaptacja niemieckiego testu przesiewowego do wczesnego wykrywania trudności w czytaniu i pisaniu (BISC); autorami oryginalnej wersji testu są: Heiner Jansen, Gerd Mannhaupt, Harald Marx i Helmut Skowronek. Zdaniem autorów test stanowi w pełni diagnostyczne narzędzie do obiektywnego prognozowania trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci uczęszczających do oddziału "0". Zadania testowe diagnozują: świadomość fonologiczną, pamięć i uwagę. Deficyty w zakresie pamięci fonologicznej, problemy ze skupieniem uwagi oraz dostępem do pamięci, leżą u podstaw trudności w opanowaniu sztuki czytania i pisania i w jednakowym stopniu współuczestniczą w powstawaniu problemów. Praca ma charakter badawczy; badaniami objęto 139 sześcioletnich dzieci; przebiegały one w dwóch etapach : na 10 miesięcy, a następnie na 4 miesiące przed rozpoczęciem nauki w szkole. Wyniki badań nie potwierdziły związku między ryzykiem dysleksji a wadą wymowy czy dominacją stronną. Potwierdziły natomiast założenie o istniejącym związku między ryzykiem dysleksji a płcią męską.

Specifical difficulties in reading and writing by children with dislexia, disortography, disgraphy are detected usually just at the beggining of primary school. But the fact is that the unnormal behaviour can be detected much earlier, even in kindergarten.

It is possible, also in that period to check wheather child is going to have problems with reading or writing in the nearby future. Children like this are so called “children with risk of disleksia"

The main goal of this research was adaptation of german-language screening test used to detect difficulties in reading and writing (BISC).The authors of original version are: Heiner Jansen , Gerd Mannhaupt, Harald Marx and Helmut Skowronek. Acccording to authors, test is completely proffesional diagnostic tool to forecast difficulties in reading and writinng by children attending to the “zero” class.

Test exercises check: abilities of child memory, ability to focus on topic and phonological consiousness .Deficits in field of phonological memory, problems with focusing and also difficulties in recalling facts , are the main reasons that influence child problems in gaining the ability to read and write properly.

During research ,139 six year old children were screened 10 months and 4 months before beggining the primary school. The results of research do not confirm connection between risk of disleksia and pronounciation defect or side dominance, but it proved that there is a link between risk of disleksia and male sex.