Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Z. 90. Prace z Dydaktyki Biologii 2

Abstract

Na całym świecie wzrasta zainteresowanie problematyką metodyczną. Prowadzone są różnorodne badania mająca na celu doskonalenie praktyki szkolnej m.in. w zakresie nauczania i uczenia się biologii, jak też kształtowanie teoretycznych podstaw dla praktycznego działania. Analiza tendencji zarysowujących się w rozwoju dydaktyki biologii wykazuje istnienie znacznych różnic pomiędzy poszczególnymi państwami a nawet ośrodkami naukowymi. Dotyczą one m.in. sposobu ujmowania celów i zadań dydaktyki biologii jako nauki i przedmiotu studiów, stopnia jej zinstytucjonalizowania i organizacji, materialnej bazy dydaktycznej i naukowej, jak również w ogóle podejścia do rozwiązywania metodologicznych i praktycznych problemów. Fakt ten świadczy o możliwościach dochodzenia do określonych rozwiązań dydaktycznych wieloma drogami, przy zastosowaniu często odmiennych metod i środków. Szybkiemu ilościowemu wzrostowi naukowej literatury metodycznej towarzyszy znaczne jej rozproszenie. Poza stosunkowo nielicznymi wydawnictwami zwartymi o zasięgu krajowym większość prac z dydaktyki biologii publikowana jest przez regionalne wydawnictwa, czasopisma przedmiotowo-metodyczne oraz uczelniane lub instytutowe wydawnictwa naukowe (roczniki naukowe lub naukowo-dydaktyczne, zeszyty naukowe). Są one trudno dostępne i mało znane dydaktykom biologii z innych krajów i regionów. Z tych względów wielu autorów prac naukowych z dydaktyki biologii oraz opracowań metodycznych odwołuje się do różnojęzycznej literatury psychologiczno-pedagogicznej, a równocześnie ogranicza się do cytowania krajowych prac z dydaktyki biologii. Tendencja ta zarysowuje się szczególnie w publikacjach francuskich, angielskich, niemieckich i rosyjskich. Nierzadko podobne podejście dostrzega się również w pracach polskich. Dalsze pogłębianie się tych tendencji może prowadzić do przekształcenia się dydaktyki biologii w szereg regionalnych, partykularnych nauk. Na tego rodzaju niebezpieczeństwo zwracał uwagę znany dydaktyk czeski D. Šula (1972) w swej charakterystyce dydaktyki biologii jako nauki. Jedynie nieliczne interdyscyplinarne czasopisma metodyczne publikują wyłącznie prace naukowe z zakresu dydaktyki nauk przyrodniczych. Są to np. "Journal of Research in Science Education" (USA) oraz "European Journal of Science Education". To ostatnie czasopismo, wydawane od 1979 roku, ma charakter międzynarodowy. Brak jest jednak krajowych i międzynarodowych czasopism naukowych poświęconych wyłącznie dydaktyce biologii. Przedstawienie w jednej książce prac autorów reprezentujących różne kraje oraz stanowiska umożliwia Czytelnikom zorientowanie się w najważniejszych aktualnych problemach dydaktyki biologii i metodach naukowego ich rozwiązywania. Redakcji dziękujemy za interesujące rozwiązania edytorskie i wnikliwą korektę tekstu.