Le Bon Sauvage et la femme exotique: deux figures brésiliennes de l'imaginaire français du XIXe siècle

Abstract

We francuskiej wyobraźni zbiorowej dotyczącej krain egzotycznych Brazylia zajmowała poczesne miejsce od momentu jej odkrycia aż do połowy XVII wieku i kojarzyła się generalnie z obrazem pierwotnej szczęśliwości. W XVIII wieku, wraz z rzadszymi kontaktami, obraz ten stał się diametralnie przeciwny: kolonialne społeczeństwo żyjące z niewolniczej pracy postrzegane było jako siedlisko korupcji, lenistwa i rozwiązłości. U progu XIX wieku, gdy Brazylia znów stała się jednym z ważnych obiektów zainteresowania Francuzów, obraz tego kraju, utrwalony głównie w literaturze podróżniczej, jawił się więc jako swoisty palimpsest. Literaci XIX-wieczni, odkrywając na nowo egzotyzm odległych krain, postawili w centrum zainteresowania dwie emblematyczne figury: Indianina (“dobrego dzikusa”) oraz kobiety egzotycznej. Niniejszy artykuł stara się ukazać, w jaki sposób te dwie figury egzotyzmu wchodzą w interakcje z zastanymi pokładami świadomości zbiorowej, w tym z prastarymi mitami Amazonek i Ziemskiego Raju.