L'image de la maison dans la création littéraire d'Antoine de Saint-Exupéry

Abstract

Obraz domu, jeden z obrazów najczęściej pojawiających się na kartach prozy Antoine’a de Saint-Exupéry’ego, jest nacechowany dużą różnorodnością przedstawień, bogactwem walorów poetyckich, a przede wszystkim wielością znaczeń nadawanych mu przez autora Nocnego lotu. Znaczenia te odzwierciedlają ewolucję, a zwłaszcza złożoność i napięcia myśli saint-exupéry’owskiej, jej oscylację pomiędzy siłą i miłością, zaangażowaniem a marzeniem, upajającym czynem, który wykorzenia, a pragnieniem niezmiennych rzeczywistości, które zakorzeniają. Gloryfikacja czynu, charakterystyczna dla pierwszych utworów tego autora, pociąga za sobą ambiwalencję obrazu domu, który będąc przedstawiony jako godny szacunku i czci, jest zarazem ukazany w negatywnym świetle, jako symbol iluzorycznego bezpieczeństwa i stabilizacji, bądź też jako świat pokornego ludzkiego szczęścia i miłości, domena kobiety nieuchronnie skazana na zagładę. Ambiwalencja ta jest przezwyciężona począwszy od Ziemi, planety ludzi, książki, w której myśl Saint-Exupéry’ego zdaje się odnaleźć pewną równowagę i gdzie w konsekwencji zaczyna się afirmować jednoznacznie pozytywna wartość domu, przedstawionego jako intymna ojczyzna, rzeczywistość, która ożywia i podtrzymuje wewnętrzne życie człowieka, staje się najbliższym człowiekowi obrazem porządku świata i akceptacji życia. Jednocześnie dom nabiera coraz większego znaczenia jako ojczyzna duchowa, miniatura całej cywilizacji, jako trwała rzeczywistość umożliwiająca przekaz duchowego dziedzictwa nagromadzonego przez wieki, jak również realizację saint-exupéry’owskiego ideału człowieka zakorzenionego.