Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Z. 117. Prace z Wychowania Plastycznego 1

Abstract

Wydanie drukiem pierwszego numeru Rocznika Naukowo-Dydaktycznego Zakładu Wychowania Plastycznego stanowi okazję do poinformowania o początkach tego Zakładu. Otóż opierając się na decyzji Ministerstwa o uruchomieniu w Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie nowego kierunku studiów "wychowanie plastyczne", ówczesny Rektor prof. dr hab. Bolesław Faron powołał z dniem 1 XII 1977 roku zespół organizacyjny, którego przewodnictwo powierzono st. wykładowcy mgr Marianowi Kopfowi. Uruchomienie kierunku miało nastąpić od dnia 1 X 1978 roku, natomiast wcześniej, bo 15 III tegoż roku, powołana została Rada Artystyczno-Programowa jako organ doradczy Rektora, której zadaniem miało być opracowanie programów oraz dobór kadry dydaktycznej dla nowo powstałego Zakładu . W dniu 1 IV 1978 roku w ramach Instytutu Techniki w Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Technicznym utworzono Zakład Wychowania Plastycznego; osobą mającą pełnić obowiązki kierownika był adiunkt dr Wojciech Kubiczek, st. wykładowcą - mgr Marian Kopf. Zaplanowano cztery etaty, do obsadzenia w późniejszym terminie. Na pomieszczenie Zakładu przeznaczono dwa budynki przy ul. Mazowieckiej 43. W ramach prac organizacyjno-przygotowawczych prowadzono adaptację wymienionych budynków oraz kompletowanie potrzebnych materiałów, narzędzi i sprzętu. Na dzień 1 X 1978 roku przygotowano pierwszy budynek, zaś na 1 X 1979 - drugi, w którym zakres prac był szerszy. W sumie Zakład otrzymał do dyspozycji dwie pracownie rysunkowo-malarskie, trzy rzeźbiarskie, cztery pomieszczenia dla potrzeb grafiki i pięć - dla pozostałych przedmiotów. Było to wystarczające przy ówczesnym czteroletnim cyklu studiów i planowanym naborze 20 osób rocznie. Później jednak w wyniku przedłużenia studiów do pięciu lat oraz prawie dwukrotnego zwiększenia naboru do ponad trzydziestu osób rocznie, a także uruchomienia studiów zaocznych zwiększyła się nadmiernie liczebność grup w stosunku do możliwości lokalowych Zakładu. Nowo powstały kierunek cieszył się od początku dużym zainteresowaniem, o czym świadczy liczba zgłoszeń na te studia: w roku akademickim 1978/79 złożono 119 podań, przyjęto 21 osób; w 1979/80 - 125 podań, przyjęto 35 osób; w 1980/81 - 118 podań, przyjęto 31 osób; w 1981/82 - 151 podań, przyjęto 17 osób; w 1982/83 - 136 podań, przyjęto 20 osób; w 1983/84 - 103 podania, przyjęto 25 osób. W roku akademickim 1980/81 uruchomiono studia zaoczne w zakresie wychowania plastycznego, przyjmując na nie 21 osób, a w latach następnych - kolejno 16, 21 i 16 osób. Zgodnie z ówczesnymi ustaleniami przyjmowano kandydatów bez egzaminu wstępnego, co z uwagi na artystyczny charakter studiów, wymagający określonych predyspozycji, stworzyło szereg trudności, wynikających z bardzo nierównego poziomu prezentowanego przez studentów. Dopiero w roku akademickim 1983/84 po raz pierwszy został przeprowadzony - również na studia zaoczne - egzamin wstępny, który umożliwił prawidłowy dobór kandydatów, rokujących osiągnięcie wysokiego poziomu na tych studiach. Należy podkreślić, że wszyscy absolwenci dotychczasowych trzech roczników studiów zaocznych pozostali w szkolnictwie, nie zmieniając zawodu, co jest dowodem dużej przydatności tych studiów. Większość pracowników, co wynika z charakteru Zakładu, stanowią artyści-plastycy. W związku z tą sytuacją Zakład posiada bogaty dorobek, stanowiący rezultat intensywnej działalności artystycznej jego pracowników. Natomiast na pewno ujemnym zjawiskiem jest mniejsze zainteresowanie zagadnieniami teoretycznymi i w ślad za tym - mniejszy dorobek w zakresie pracy naukowej. Wychowanie plastyczne, choć integralnie związane z dziedziną sztuk plastycznych, nie jest jednak sumą mechanicznie dodanych do siebie różnych dyscyplin, jak malarstwo, rzeźba, grafika itd., lecz posiada szereg specyficznych dla siebie problemów. Utworzenie instytutów czy zakładów tej specjalności w ubiegłych latach przy uniwersytetach i wyższych szkołach pedagogicznych stworzyło nie tylko szansę dostarczania szkolnictwu i innym placówkom oświatowym specjalistów z wyższym wykształceniem, ale również bazę do działalności naukowej. Niewykorzystanie tej szansy stanowiłoby dużą stratę dla dziedziny wychowania plastycznego. Problematyka składająca się na wychowanie plastyczne nie była wcześniej podejmowana w całym swoim zakresie, leżała bowiem poza zainteresowaniami takich dyscyplin, jak np. historia sztuki czy inną lub tylko na ich marginesie. Materiały przedstawione w niniejszym pierwszym tomie mają różnorodny charakter, chodziło bowiem o danie możliwości zasygnalizowania wyłaniających się zainteresowań i zamierzonych kierunków dalszej pracy. Natomiast w przyszłości pojawią się niewątpliwie opracowania związane z problematyką systematycznie realizowaną w Zakładzie, co powinno pozwolić na stworzenie w dalszych Rocznikach pewnych stałych działów.