Dynamika liczebności i preferencje środowiskowe kuropatwy i zająca w północnej Małopolsce

Abstract

Celem pracy było poznanie dynamiki liczebności populacji zająca (ZZ) i kuropatwy (KK) w latach 2009 - 2011 na Nizinie Nadwiślańskiej (NN) i Płaskowyżu Proszowickim (PP). Wiosną i jesienią na transektach wykonano trzykrotne przemarsze, aby metodą transektu nieograniczonego ocenić liczebność badanych gatunków. Liczba zaobserwowanych zwierząt (ZZ = 201, KK = 250) zmniejszała się wraz z odległością od trasy przemarszu (r= -0,98 dla ZZ i r= -0,97 dla KK). Powyższe zależności wykorzystano do obliczenia stopnia prawdopodobieństwa zaobserwowania zwierząt w różnych odległościach od trasy przemarszu, które posłużyło do doliczenia zwierząt niewykrytych. Zagęszczenie populacji zająca wynosiło średnio 3,21/ 100 ha na Nizinie Nadwiślańskiej i posiadało tendencję spadkową (wskaźnik ograniczonego wzrostu λ = 0,97). Na Płaskowyżu Proszowickim przeciętne zagęszczenie tego gatunku wyniosło 7,05 osobników/ 100 ha i wykazało tendencję wzrostu (λ = 1,185). Dla kuropatwy zagęszczenie wynosiło 4,97 osobników/100 ha (NN) z tendencją spadku liczebności (λ = 0,905). Podobny trend (λ = 0,775) wykazało zagęszczenie kuropatwy 4,32/ 100 ha dla Płaskowyżu Proszowickiego.

The aim of this study was to investigate the population number dynamics in the brown hare (ZZ) and the partridge (KK) in 2009 - 2011 within the Nadwiślańska Lowland (NN) and the Proszowice Plateau (PP). Four line transects of the total length of 8.9 km (NN) and 3 line transects of the total length of 8.6 km (PP) were evenly distributed within the study areas. Each year, in spring and autumn teams walked three times along the transects in order to estimate the population numbers of the hares and partridges by the method of unfixed transect. The number of animals observed (ZZ = 201, KK = 250) decreased with the distance from the walking route (r= - 0.98 for ZZ and r= - 0.97 for KK). The above relationships were used to calculate the degree of probability of observing the animals at various distances from the walking route which was then used to calculate additional numbers of animals not discovered. The population density of the brown hare in the Nadwiślańska Lowland was 3.21 individuals/100 hectares and showed a falling tendency (finite rate of increase, λ = 0.97). On the Proszowice Plateau, the average population density of this species was estimated at 7.05 individuals/100 hectares and showed a growing tendency (λ = 1.185). For the partridge, the density was calculated at 4.97 individuals/100 hectares (NN) with a falling tendency (λ = 0,905). A similar tendency (λ = 0.775) was shown by the population density of the partridge in the Proszowice Plateau (x = 4.32/ 100 hectares).