Obraz Irlandii i Irlandczyków na łamach "The Times", "The Illustrated London News" i "Punch, or the London Charivari" w okresie Wielkiego Głodu Irlandzkiego w latach 1845-1852

Abstract

Rozprawa składa się z dwóch tomów. Pierwszy tom obejmuje 318 stron i zawiera główną część pracy. Drugi tom pracy obejmujący 134 strony to aneks, w którym zamieszczono 139 analizowanych rycin. Jednym z głównych celów przeprowadzenia badań i napisania rozprawy była próba zbadania dlaczego doszło do tak wielkiej tragedii jak Wielki Głód w jednej z części Zjednoczonego Królestwa i jaki wypływ miała kształtująca i odzwierciedlająca opinię publiczną brytyjska prasa. Podstawowym zadaniem było pokazanie tego jak wizerunek Irlandii i jej mieszkańców był kreowany na łamach trzech najbardziej wpływowych periodyków zarówno na płaszczyźnie tekstowej i wizualnej. Cezura pracy obejmuje okres Wielkiego Głodu Irlandzkiego, czyli lata 1845-1852. Pomimo tego, że tytuł rozprawy obejmuje lata 1845-1852, dwa pierwsze rozdziały skupiają się na przedstawieniu sytuacji Irlandii w przededniu Wielkiego Głodu. Jest to niezbędne ponieważ pozwala lepiej zrozumieć sytuację w jakiej znalazła się Irlandia gdy pojawiła się tam zaraza ziemniaczana. W związku z tym wstępna część pracy opisuje sytuację społeczną Irlandii i przedstawia charakter życia w tym kraju w pierwszej połowie XIX w. Pierwsza część pracy dotyczy również sposobu kreowania obrazu Irlandii i rozpowszechnianiu uprzedzeń i stereotypów na jej temat w pierwszej połowie XIX w. co zostało pokazane na przykładzie różnych środków przekazu, takich jak: dzienniki z podróży, publikacje rządowe, teatr i prasa. Ta część pracy zawiera charakterystykę „The Timesa”, „The Illustrated London News” i „Punch, or the London Charivari” oraz odnosi się do poprzednika „Puncha” czasopisma „Figaro in London” oraz „Penny Magazine”, który był pierwszym popularnym periodykiem ilustrowanym w Wielkiej Brytanii. Zaprezentowano tutaj także wizerunek Zielonej Wyspy, jaki przedstawiciele angielskiej prasy kreowali przed atakiem zarazy ziemniaczanej. Pozwoliło to pokazać, że nastawienie angielskiej prasy, szczególnie „The Timesa” wobec Irlandii nie było przychylne, a Irlandia i Irlandczycy byli postrzegani przez pryzmat znanych od XII wieku stereotypów. Generalnie Irlandia była ukazywana jako zacofana, prymitywna a Irlandczycy jako niechlujni, niezaradni, leniwi i niezdolni do samorządów, czyli całkowite przeciwieństwo Anglików. Prymitywność Irlandczyków ukazywano między innymi poprzez ukazywanie nędzy ich domostw zarówno w opisach tekstowych jak i na rycinach. W związku z tym, że głód występował systematycznie w Irlandii zostały przeanalizowane artykuły „The Timesa” odnoszące się do klęsk głodu w Irlandii, które miały miejsce w latach 20. i 30. XIX w. Umożliwiło to pokazanie tego, że tzw. „wyczerpanie współczucia”, czyli zmęczenie ciągłymi doniesieniami o problemach Irlandii i związana z tym niechęć do niesienia pomocy wystąpiło już przed Wielkim Głodem lat 40. XIX w. Kolejne rozdziały rozprawy pokazują chronologicznie jak prasa angielska odnosiła się do wydarzeń, które miały miejsce w Irlandii w okresie Wielkiego Głodu. W pracy zwrócono również uwagę na to, że Irlandia była często porównywana z Polską w tym czasie oraz odniesiono się do roli jaką odegrał Paweł Edmund Strzelecki, który był przedstawicielem Brytyjskiego Stowarzyszenia w Irlandii. Podstawę źródłową rozprawy stanowią trzej najbardziej wypływowi i opiniotwórczy przedstawiciele brytyjskiej prasy: dwa ilustrowane periodyki: „ILN” i satyryczny „Punch” oraz dziennik „The Times”, który był prawdopodobnie najbardziej wypływową gazetą w tym czasie w Europie. W związku z tym, że „ILN” i „Punch” to periodyki ilustrowane dużą część materiału źródłowego stanowią źródła ikonograficzne. Poza tymi periodykami, w pracy wykorzystane zostały inne źródła takie jak pamiętniki, listy, dzienniki z podróży, inne gazety (angielskie, irlandzkie, szkockie) oraz publikacje rządowe. W rozprawie zostały również wykorzystane rękopisy, w tym korespondencja premierów Wielkiej Brytanii, Lorda Namiestnika Irlandii, komisji rządowych, irlandzkich właścicieli ziemskich. W pracy wykorzystano liczne opracowania naukowe, głównie należące do historiografii anglosaskiej. W celu napisania prasy przeprowadzono kwerendę między innymi w: National Archives w Irlandii, National Library w Irlandii, Irish National Famine Museum w Strokestown, National Archives w Londynie, British Library w Londynie, Bodelain Library w Oxfordzie, Universitätsbibliothek w Fryburgu Bryzgowijskim, w Württembergische Landesbibliothek w Stuttgarcie. Ponadto przeprowadzono kwerendę baz internetowych zawierających zdygitalizowane dokumenty, w tym prasę. Skorzystano między innymi z: kolekcji XIX-wiecznych gazet brytyjskich British Library 19th Century British Library Newspapers (Gale Cengage Learning), z dwóch kolekcji brytyjskich periodyków British Periodicals Collection I & II (ProQuest Information and Learning), internetowego archiwum „The Times” The Times Digital Archive 1785-1900 (Thomson Gale), Times Literary Supplement Historical Archive 1902-2005 (Gale Cengage Learning), Periodicals Archive Online (ProQuest Information and Learning). Zbadanie treści zawartych na łamach „The Times”, „The Illustrated London News” i „Puncha” odnoszących się do Irlandii w okresie Wielkiego Głodu Irlandzkiego pozwoliło na pokazanie tego, że na łamach prasy zabrakło konstruktywnej dyskusji na temat problemów Irlandii, którą zastąpiła mantra na temat lenistwa i niewdzięczności Irlandczyków. Patrząc na to, jaki dyskurs na temat Irlandii był propagowany, zarówno tekstowo jak i graficznie na łamach najbardziej wpływowych przedstawicieli angielskiej prasy, pozwala łatwiej zrozumieć jak doszło do tak wielkiej tragedii w jednej z integralnych części Imperium Brytyjskiego.

The dissertation consists of two volumes. The first volume has 318 pages and constitutes the main part of the thesis. The second volume is an appendix that comprises of 139 illustrations which were analyzed. One of the aims of doing research and writing the dissertation was an attempt to discover why such a tragedy like the Great Irish Famine took place in one of the parts of the United Kingdom and what role the British press, which shaped and reflected the public opinion, played during this period. The main reason of writing the thesis was to show how Ireland and her inhabitants were depicted both textually and visually in the three most influential English periodicals ( Times, The Illustrated London News, Punch, or the London Charivari). The dissertation deals with the period of the Great Irish Famine, i. e. 1845-1852. Even though the time frame of the thesis are the years 1845-1852, the first two chapters describe the situation in Ireland on the eve of the Great Famine. It is necessary because it allows one to understand better the situation in which Ireland was when the potato blight appeared. As a result, the first part of the thesis illustrates the social condition and lifestyle in Ireland in the first half of the nineteenth century. The first part of the thesis also shows the way in which the image of Ireland was created and how stereotypes and prejudice concerning this country and its inhabitants were propagated in the first half of the nineteenth century. It is shown through such media as: travelogues, government publications, the theater, and the press. This part of the dissertation provides information on The Times, The Illustrated London News and Punch, or the London Charivari as well as on the predecessor of Punch, Figaro in London and Penny Magazine, which was the first popular illustrated magazine. The chapter illustrates how the Emerald Island was portrayed by the press before the potato blight struck. It allowed to show that the attitude of the English press, especially of The Times, was negative towards Ireland and the country with its inhabitants were perceived through stereotypes known since the twelfth century. In general, Ireland was portrayed as backward, primitive and the Irish as indolent, slovenly, dirty and incapable of self-government, a complete opposite of the English. The backwardness of the Irish was underlined by depicting textually as well as visually the squalor of their dwellings. Because famine appeared in Ireland intermittently articles from The Times regarding the famines that took place Ireland in the 1820s and the 1830s were analyzed. As a result, it allowed to show that the so-called compassion fatigue, namely being tired of constant reports about the problems of Ireland and resulting from it unwillingness to help, appeared before the Great Famine. The following chapters describe chronologically how the English press covered the events that took place in Ireland during the Great Famine. The author also points out the fact that Ireland was very often compared to Poland during this period and devotes space to the role of Paweł Edmund Strzelecki, who was the representative of the British Association in Ireland. The author analyzed the three most influential and opinion-forming representatives of the English press: two illustrated periodicals: Punch, or the London Charivari and The Illustrated London News and one daily newspaper The Times. Because Punch and The Illustrated London News are illustrated magazines a considerable amount of analyzed material is visual. Apart from these three periodicals other sources were used in the dissertation. The author used also diaries, letters, travelogues, government publications and other newspapers (Irish, English and Scottish). Moreover, manuscripts including the correspondence of British prime ministers, the Lord Lieutenant of Ireland, government commissions, Irish landlords were used. In order to write the dissertation the author did research in The National Archives in Dublin, The National Library in Dublin, the Irish Famine Museum in Strokestown, British Library in London, the National Archives in London, Bodelain Library in Oxford, Universitätsbibliothek in Freiburg im Breisgau, Württembergische Landesbibliothek in Stuttgart. Furthermore, on-line archives containing digitized documents and newspapers were researched. The author used 19th Century British Library Newspapers (Gale Cengage Learning), British Periodicals Collection I & II (ProQuest Information and Learning), The Times Digital Archive 1785-1900 (Thomson Gale), Times Literary Supplement Historical Archive 1902-2005 (Gale Cengage Learning), Periodicals Archive Online (ProQuest Information and Learning). The analysis of the contents of The Times, The Illustrated London News and Punch allowed to show that the English press failed to provide a constructive debate on Irish problems which was replaced by a mantra about the alleged indolence and ingratitude of the Irish. Looking at what kind of discourse on Ireland was propagated, both textually and visually in the most influential representatives of the English press helps one to understand better why such an enormous tragedy took place in one of the integral parts of the British Empire.