Żandarmeria Wojskowa w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Polski w latach 1989-2014
Streszczenie
Temat niniejszej rozprawy doktorskiej: Żandarmeria Wojskowa w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Polski w latach 1989-2014, odwołuje się do problematyki badawczej nauk o polityce. Jest on nieodłącznie związany z takimi kategoriami, jak: państwo, polityka, władza i bezpieczeństwo. Przedmiotem dysertacji jest więc analiza zależności między tymi, kluczowymi dla nauk politologicznych pojęciami.
Wybór tematu podyktowany był ciągle rosnącym zainteresowaniem sferą bezpieczeństwa, a w szczególności problematyką na styku wojska i środowiska cywilnego.
Podstawowym celem pracy doktorskiej było przedstawienie procesu budowania struktur Żandarmerii Wojskowej w Polsce w okresie przemian systemowych oraz analiza i ocena czynników, w tym czynników o charakterze politycznym, które miały kluczowy wpływ na system bezpieczeństwa wewnętrznego Polski w latach 1989-2014.
Główny problem badawczy rozprawy koncentruje się wokół pytań: jak był zorganizowany system bezpieczeństwa państwa w okresie PRL; jak przekształcała się Wojskowa Służba Wewnętrzna po 1989 r. w Żandarmerię Wojskową (wraz z sytuacją polityczno-militarną); jak powinna być zorganizowana jej struktura, aby odpowiadała przyszłościowym wymaganiom systemu bezpieczeństwa wewnętrznego Polski i zobowiązaniom sojuszniczym. Próba odpowiedzi na tak sformułowane kwestie poparta została opiniami ekspertów z dziedziny nauk o bezpieczeństwie.
Przyjęty temat rozprawy określa jednoznacznie przedmiot badań, który koncentruje się na roli i miejscu Żandarmerii Wojskowej w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Polski. Nie ulega wątpliwości, że Żandarmeria Wojskowa stanowi ważny element w zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego Polski. Ma fundamentalne znaczenie z punktu widzenia ochrony urzędu administracji rządowej Ministerstwa Obrony Narodowej, a tym samym państwowych procesów decyzyjnych.
Dysertacja składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów, wniosków końcowych, bibliografii, załączników oraz wykazu tabel, wykresów i zdjęć.
We wstępie pracy, przedstawiono główne zagadnienia, mające charakter wprowadzenia, z uzasadnieniem konieczności i potrzeby realizacji badań. Zawiera on prezentację założeń badawczych, cele, problemy oraz hipotezy analizowane w pracy.
W pierwszym rozdziale zatytułowanym: Przemiany ustrojowo-systemowe bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce, opisano teorię bezpieczeństwa wewnętrznego oraz Strategię Bezpieczeństwa Narodowego RP. Przeprowadzono analizę zjawisk związanych z procesem transformacji ustrojowej w wymiarze politycznym i militarnym.
W rozdziale drugim poświęconym Miejscu i roli Żandarmerii Wojskowej w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Polski, przedstawiono szczegółową analizę historyczną podstaw prawnych, struktur, zadań i funkcjonowania Żandarmerii Wojskowej w systemie bezpieczeństwa państwa.
Rozdział trzeci, Współpraca Żandarmerii Wojskowej na arenie międzynarodowej, przedstawia analizę zadań ŻW w misjach NATO (Afganistan, Kosowo), działania w ramach sił koalicyjnych (Irak), ONZ (Syria, Liban) oraz UE (Demokratyczna Republika Konga) poza granicami państwa oraz relacje policji wojskowych w stosunkach międzynarodowych.
Rozdział czwarty, Działalność Żandarmerii Wojskowej w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego Polski. Badania własne, prezentuje wyniki badań ankietowych w zakresie funkcjonowania ŻW.
Rozdział piąty, Perspektywiczne kierunki użycia Żandarmerii Wojskowej, przedstawia rozważania dotyczące nowej koncepcji organizacyjno-funkcjonalnej ŻW oraz możliwości użycia Żandarmerii Wojskowej w systemie bezpieczeństwa państwa. Zawiera on propozycje nowych uregulowań prawnych stworzonych w oparciu o analizę treści dokumentów, wyników badań ankietowych oraz przeprowadzonych wywiadów.
Całość dysertacji kończą wnioski obejmujące analizę wyników badań przeprowadzonych w pracy, z uwzględnieniem odpowiedzi na pytania postawione we wstępie. The topic of the presented thesis: Military Police in the Internal Security System of Poland in 1989-2014 refers to the research issues of political science. It is intrinsically related to categories such as the state, politics, authorities and security. The subject of the dissertation is the analysis of relations between these political science key terms.
The choice of the topic was prompted by the gradually rising concern about the security issues, especially those met at the confluence of the military and civilian society.
The main purpose of the doctoral thesis is to present the process of creating the structures of Polish Military Police at the time of system changes, and also the analysis and assessment of factors which had a key influence on the internal security system of Poland in 1989-2014.
The main research problem of the dissertation concentrates on the following issues: how the national security system was organised at time of PRL (the People's Republic of Poland); how the Military Internal Service was transformed into Military Police after 1989 (analysing the political and military aspects); how the Military Police structure should be formed to match the future demands of the internal security system of Poland and its international alliance commitments. The paper tries to answer these questions considering experts' opinions in the field of security studies.
The topic of the dissertation explicitly determines the subject of study which concentrates on the role and position of Military Police in the internal security system of Poland. There is no doubt that they play a significant role in providing internal security in Poland. Military Police is of primary importance to the security of Ministry of Defence administration office, and thereby, to the state decisive process.
The dissertation consists of an introduction, five chapters and conclusions followed by bibliography, attachments, charts, graphs and pictures.
The introduction presents the main topics of a preliminary character and shows the need and necessity of conducting research. There is a presentation of research assumptions, objectives, problems and hypotheses analysed in the dissertation.
The first chapter entitled Political Transformations in Internal Security of Poland describes the theory of internal security and the Strategy of National Security of RP (the Republic of Poland). It includes an analysis of phenomena related to the political transformation process in a military dimension.
The second chapter, which is devoted to The Role and Position of Military Police in the Internal Security System of Poland, presents an extensive historical analysis of law basics, structures, tasks and functioning of Military Police in the national security system.
Chapter III The Cooperation of Military Police in the International Arena presents an analysis of MP tasks during NATO missions (Afghanistan, Kosovo), their operations within coalition forces (Iraq), UN (Syria, Lebanon) and EU (the Democratic Republic of Kongo) outside the country and also interaction between MPs in international relations.
Chapter IV The Operation of Military Police in the Internal Security System of Poland. Personal Research shows the results of the survey research in the field of MP functioning.
Chapter V Perspective Directions of Using Military Police presents deliberations on a new concept of MP function and organisation and also the possibility of using Military Police in the national security system. It contains suggestions of new law regulations made on the basis of documents analysis, the results of survey research and some interviews.
At the end of the whole dissertation there are conclusions which include the analysis of the research results described in the thesis and answers to the questions posed in the introduction.