Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Z. 154. Prace Fizjologiczne 3
Streszczenie
Kolejny trzeci tom Prac Fizjologicznych w ramach Rocznika Naukowo-Dydaktycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie zawiera prawie w całości wyniki badań realizowanych w ramach GRANTU uczelnianego pt. Wpływ ekstremalnych warunków środowiskowych i eksperymentalnych na reakcje adaptacyjne organizmów. Prace te były finansowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
W ramach tej problematyki realizowane są badania podstawowe o charakterze interdyscyplinarnym. Celem tych badań jest poznanie biologicznych mechanizmów adaptacyjnych pod wpływem ekstremalnie zmienionych warunków środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. Procesy adaptacyjne zachodzą na skutek znacznych zmian w aktywności enzymatycznej komórki. Różne czynniki zewnętrzne wymuszają stosunkowo szybkie przystosowanie się układu enzymatycznego komórki do nowych warunków środowiskowych, co wyraża się aktywacją jednych, a zahamowaniem innych enzymów. Rodzaj strategii adaptacyjnej, zastosowany przez organizm w odpowiedzi na zmianę środowiska w znacznym stopniu zależny jest od czasu, jakim on dysponuje i w ciągu którego odpowiedź musi być uzyskana. Każda nieodwracalna zmiana parametrów środowiska wyzwala fizjologiczną i behawioralną odpowiedź żywych organizmów.
Zagadnienia te są dyskutowane od wielu lat na kolejnych sympozjach nt. Biologicznych mechanizmów procesów adaptacyjnych, organizowanych przez Zakład Fizjologii Zwierząt Instytutu Biologii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Jednym z pierwszych uczestników tegoż Sympozjum, a zarazem honorowym przewodniczącym był prof. zw. dr hab. Leszek Janiszewski, z którym Zakład utrzymuje od wielu już lat niezwykle owocną i merytorycznie pogłębioną współpracę naukową. Dotychczasowe efekty tej współpracy upoważniają mnie w całej rozciągłości do poświęcenia niniejszej publikacji prof. zw. drowi hab. L. Janiszewskiemu, wybitnemu fizjologowi i znakomitemu nauczycielowi akademickiemu. W celu przybliżenia sylwetki tej wybitnej postaci w polskiej fizjologii pozwalam sobie zamieścić jego fotografię z krótką notą biograficzną.