Nowy Targ w dobie autonomii galicyjskiej : 1867-1918

Abstract

Dotychczasowa literatura nie zakończyła badań nad przeszłością Nowego Targu uwypuklając potrzebę odtworzenia mniej znanych aspektów rozwoju jego społeczności, zwłaszcza w istotnym dla kształtowania się nowoczesnych organizmów miejskich okresie autonomii galicyjskiej (1867-1918). Rozprawa składa się z 6 rozdziałów, których zasadnicze treści odnoszą się do metamorfozy, jaką miasto przeszło w przeciągu półwiecza. Zagadnienie to rozpatrywane jest w kategoriach ewolucji przestrzennej, społecznej, polityczno- administracyjnej, gospodarczej i kulturalno-cywilizacyjnej. Sporo miejsca zajmuje analiza panujących ówcześnie stosunków religijno- wyznaniowych i narodowościowych, rozważana na kanwie różnych aspektów życia. Całość zamyka refleksja na temat najtragiczniejszych wydarzeń epoki, czasów I wojny światowej i roli Nowego Targu jako ośrodka ruchu niepodległościowego. Przekaz faktograficzny uzupełniają zestawienia tabelaryczne i materiał ilustracyjny oddający architektoniczno-etnograficzne walory epoki. W aneksach zawarte zostały m. in. szczegółowe zmiany kadrowe zachodzące w nowotarskich szkołach, jak również personalia nowotarżan kształcących się w gimnazjach zlokalizowanych poza Podhalem i studiujących w Uniwersytecie Jagiellońskim.

The present research in literature over the past of Nowy Targ has not been completed. There is a need to gain information about less known areas of its community development concerning mainly the period of Galician autonomy (1867-1918), so significant fot modern urban areas. The thesis consists of six chapters, where the city metamorphosis of the last 50 years is the major topic of concern. This subject is being considered in terms of the spatial, social, political and administrative, marketing, as well as culture and civilization evolution. The analysis of religious, belief, and nationalistic matters takes up a lot of place and is considered on the ground of various aspects of life. The whole research is finalized by a reflection on the most tragic. I World War events and the role of Nowy Targ as the center of the independence movement. The facts are supported by charts and illustrations showing the architectural and ethnographic features of the epoque. Detailed changes of the town's teaching staff and personal data about those who studied at high schools outside Podhale or those studying at the Jagiellonian University were included in the annexes.