Zofia Hertz (1910-2003). Życie na miarę „Kultury”

Abstract

Przedmiotem niniejszej pracy jest biografia Zofii Hertz (z domu Neuding) - jednej z kilkorga założycieli paryskiej "Kultury" i Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte oraz wieloletniego współpracownika Redaktora Jerzego Giedroycia, a po jego śmierci dyrektor podparyskiej oficyny i redaktor "Zeszytów Historycznych". Zofia Hertz lata swej młodości dzieliła między Łodzią a Warszawą. Studiowała prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Była pierwszą w Polsce kobietą notariuszem. Przed wojną poślubiła Zygmunta Hertza, który również związał swoje powojenne losy z powstałym w Rzymie w 1946 roku Instytutem Literackim. W roku następnym drukiem ukazał się pierwszy numer "Kultury". Następnie wydawnictwo przeniesione zostało do Francji, gdzie Hertzowie wraz z pozostałymi współpracownikami spędziła resztę swojego życia. Wojenny szlak Zofii Hertz naznaczony aresztowaniem, zesłaniem, oswobodzeniem, a w końcu przyłączeniem do armii gen. Władysława Andersa, doprowadził ją do spotkania z Józefem Czapskim, a później Jerzym Giedroyciem. Współpraca, którą nawiązali na gruncie wojskowym oraz niesłabnąca wola jej kontynuowania odmieniły losy Zofii Hertz i jej małżonka. Zofia Hertz współtworzyła emigracyjny ośrodek o doniosłym znaczeniu na powojennej mapie emigracyjnej, który przyciągał najwybitniejszych przedstawicieli myśli politycznej i literatury tamtego czasu.

The main subject of this work - entitled Zofia Hertz (1910-2003). A biography - is a biography of Zofia Hertz. She was one of the few founders of the "Kultura" and the Literary Institute in Maisons-Laffitte, as well as a longtime collaborator of the editor-in-chief Jerzy Giedroyc, and after his death - the director of the Literary Institute and the editor-in-chief of "Zeszyty Historyczne". Zofia Hertz spent her youth in Łódź and Warsaw. She studied law at the University of Warsaw. She was the first female notary in Poland. When the war broke out, she went East - as the following years showed, she was never able to return to Poland. Few months earlier she married Zygmunt Hertz, they were just starting living together. Unfortunately, after September 1, 1939 their paths diverged. Zofia Hertz's war trail was marked by the arrest, exile, liberation and finally joining Anders's Army, and led her to a meeting with Józef Czapski and later Jerzy Giedroyc. The cooperation they established on military grounds changed the fate of Zofia Hertz and her husband. On February 11, 1946, Literary Institute was established in Rome, with which she combined her further life, and the following year the first issue of "Kultura" appeared. The publishing house was then moved to France, where Zofia Hertz and her colleagues spent the rest of their lifes. She co-founded a center of major importance on the post-war emigration map, which attracted the most outstanding representatives of political thought and literature of that time.