dc.contributor.author | González-Valdivia, Noel A. | pl_PL |
dc.contributor.author | Cetzal-Ix, William | pl_PL |
dc.contributor.author | Basu, Saikat Kumar | pl_PL |
dc.contributor.author | Pérez-Ramírez, Isidra | pl_PL |
dc.contributor.author | Martínez-Puc, Jesús F. | pl_PL |
dc.contributor.author | Zandi, Peiman | pl_PL |
dc.date.accessioned | 2021-02-07T10:47:25Z | |
dc.date.available | 2021-02-07T10:47:25Z | |
dc.date.issued | 2016 | |
dc.identifier.citation | Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. 208, Studia Naturae 1 (2016), s. 71-84 | pl_PL |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11716/10373 | |
dc.description | Dokument cyfrowy wytworzony, opracowany, opublikowany oraz finansowany w ramach programu "Społeczna
Odpowiedzialność Nauki" - modułu "Wsparcie dla bibliotek naukowych" przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
w projekcie nr rej. SONB/SP/465103/2020 pt. "Organizacja kolekcji czasopism naukowych w
Repozytorium UP wraz z wykonaniem rekordów analitycznych". | pl_PL |
dc.description.abstract | The production of native corn at regional level is greatly limited by the seasonality of rainfall, availability of
adequate lands, poor fertility status of the soil, high input costs and constraints of resources of the local corn
growers and/or producers. the challenges of reduced cultivable area give very little opportunity for increasing
production area in a sustainable manner; it is important to note that the soil recover its fertility status through
crop rotation and prolonged rest period (>25 years) known as sequential agroforestry system or “milpa”. During
2015, corn collections were performed in the Yucatan Peninsula, Mexico that included five races from the Yucatan
(in localities of Nohacal and Peto) and Campeche (Calakmul, Suc-Tuc, Sakabchen, I Chek) states. The races
identified were: 1) Nal-Tel (gallito), 2) Dzit Bacal, 3) Xnu’uk Naal (Tuxpeño), 4) Palomero and 5) Tabloncillo. The
local varieties, Pix Cristo (Knees of Christ), Eh Hu (Purple maize) and Chac Chu’ub (Chac’s Blood or Red maize),
are included within the Tuxpeño (Xnu’uk Naal) race. The land race of corn that is in imminent danger of extinction
is Nal-Tel, characterized by its precocity and ability to escape periods of low rainfall; it is important to rescue
it for adoption to the practices of local and regional production. The adaptation of this race as a germplasm is
important due to its resilience to climate change itself. Palomero, Tabloncillo, Pix Cristo, Chac Chu’ub and Eh Hu
can thus be used in traditional food industry, to preserve the traditional knowledge and to provide opportunities
for additional income for the local, rural communities. Yellow Palomero and Tabloncillo races are new records of
germplasm for the region; and hence it is essential to exchange their seeds among local producers and growers. | en_EN |
dc.description.abstract | Produkcja rodzimej kukurydzy na poziomie regionalnym jest znacznie ograniczona przez sezonowość opadów, dostępność
odpowiednich gruntów, zły stan żyzności gleby, wysokie koszty produkcji i ograniczenia zasobów lokalnych
plantatorów lub producentów kukurydzy. Apele o zmniejszenie powierzchni uprawnej dają bardzo małą szansę na
zwiększenie powierzchni produkcyjnej w sposób zrównoważony; ważne jest, aby pamiętać, że gleba może odzyskać swój
status płodności dzięki płodozmianowi oraz dłuższym okresom spoczynku (>25 lat), zwanym sekwencyjnym systemem
agroleśnym lub „milpa”. W 2015 roku na Jukatanie w Meksyku przeprowadzono zbiory kukurydzy, które obejmowały 5
lokalnych odmian z regionu Jukatan (w miejscowościach Nohacal i Peto) i Campeche (Calakmul, Suc-Tuc, Sakabchen, I
Chek). Zidentyfikowano następujące odmiany: 1) Nal-Tel (gallito), 2) Dzit Bacal 3) Xnu’uk Naal (Tuxpeño), 4)
Palomero i 5) Tabloncillo. Lokalne odmiany Pix Cristo (Kolana Chrystusa), Eh Hu (kukurydza purpurowa) i Chac Chu’ub
(kukurydza czerwona) obejmowały również odmianę Tuxpeño (Xnu’uk Naal). Nal-Tel jest odmianą kukurydzy, która jest
narażona bezpośrednio na niebezpieczeństwo wymarcia. Charakteryzuje się wczesnym rozwojem i zdolnością przetrwania
w okresach niskich opadów, co jest ważne dla jej ratowania w celu praktycznego zastosowania w lokalnej i
regionalnej produkcji. Przystosowania tej odmiany, jako plazmy zarodkowej, są ważne ze względu na jej odporność na
zmiany klimatyczne. Palomero, Tabloncillo, Pix Cristo, Chac Chu’ub i Eh Hu mogą być stosowane w tradycyjnej
produkcji spożywczej, w celu zachowania wiedzy oraz zapewnienia możliwości dodatkowego dochodu dla lokalnych
społeczności wiejskich. Żółte odmiany Palomero i Tabloncillo są nowymi archiwami plazmy zarodkowej dla regionu i
dlatego niezbędna jest wymiana ich nasion wśród lokalnych producentów oraz plantatorów. | pl_PL |
dc.description.sponsorship | Dokument cyfrowy wytworzony, opracowany, opublikowany oraz finansowany w ramach programu "Społeczna
Odpowiedzialność Nauki" - modułu "Wsparcie dla bibliotek naukowych" przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
w projekcie nr rej. SONB/SP/465103/2020 pt. "Organizacja kolekcji czasopism naukowych w
Repozytorium UP wraz z wykonaniem rekordów analitycznych". | pl_PL |
dc.language.iso | en | pl_PL |
dc.subject | Campeche | en_EN |
dc.subject | conservation | en_EN |
dc.subject | corn | en_EN |
dc.subject | cultivation | en_EN |
dc.subject | genetic diversity | en_EN |
dc.subject | Mexico | en_EN |
dc.subject | Yucatán | en_EN |
dc.subject | Campeche | pl_PL |
dc.subject | ochrona | pl_PL |
dc.subject | kukurydza | pl_PL |
dc.subject | uprawa | pl_PL |
dc.subject | różnorodność genetyczna | pl_PL |
dc.subject | Meksyk | pl_PL |
dc.subject | Jukatan | pl_PL |
dc.title | Conservation of the genetic diversity of local corn (Zea mays L.) in the Yucatan Peninsula, Mexico | en_EN |
dc.title.alternative | Zachowanie różnorodności genetycznej rodzimej kukurydzy (Zea mays L.) na Jukatanie w Meksyku | pl_PL |
dc.type | Article | pl_PL |