Utylitaryzm jako odpowiedź na etyczne wyzwania relatywizmu w filozofii Richarda Brandta

Abstract

Brandt sformułował autorską propozycję rozumienia racjonalności proceduralnej. Koncepcja ta stanowi w jego etyce podstawę do wypracowania odpowiedzi na pytanie o to, jaki system etyczny wspierałaby osoba racjonalna dla wdrożenia w społeczeństwie, w którym będzie żyła wraz ze swoimi bliskimi. Ten tok rozumowania doprowadził Brandta do opracowania pewnej wersji utylitaryzmu reguł skupionej na internalizacji zasad w ramach wypracowania odpowiednich postaw i ukształtowania sumienia pozwalającego na życie w zgodzie z utylitarnie uzasadnionymi regułami. Brandt dopuszcza możliwości, że w pewnych kwestiach racjonalne podmioty mogą się nie zgadzać, nawet jeśli będą myślały racjonalnie i będą dzieliły te same przekonania o faktach. W tym sensie Brandt byt relatywistą, ale był przekonany, że racjonalność powinna przynajmniej w większości wypadków prowadzić ludzi do wypracowania wspólnych postaw moralnych. Utylitaryzm w filozofii Brandta można traktować jako jego odpowiedź na etyczne wyzwania relatywizmu. Koncepcja etyczna Brandta jest propozycją odpowiedzi na pytanie, jak formułować i uzasadniać twierdzenia etyczne, przyjmując pewne założenia odnośnie tego, w jakich warunkach funkcjonujemy. W jego ujęciu relatywizm nie sprawia, że uprawianie etyki i życie moralne są niemożliwe, nieracjonalne; są one wręcz czymś naturalnym dla społecznego funkcjonowania ludzi.

Brandt formulated original proposal for understanding procedural rationality. In his ethics, this concept is the basis for elaborating an answer to the question of what ethical system would a rational person support for implementation in the society in which he will live with his relatives. This line of reasoning led Brandt to develop a version of the rule utilitarianism focused on the internalization of rules as part of created appropriate attitudes and shaping a conscience that would allow him to live in accordance with utilitarian rules. Brandt admits the possibility that rational subjects may disagree on some points, even if they think rationally and share the same beliefs about the facts. In that sense, he is a relativist, but hi is convinced that rationality should, at least in most cases, lead people to develop common moral attitudes. Utilitarianism in Brandt's philosophy can be treated as his answer to the ethical challenges of relativism. Brandt's ethical concept is a proposition of an answer to the question of how to formulate and justify ethical claims, making certain assumptions about our life's conditions. In his view, relativism does not make the practice of ethics and moral life are impossible, irrational; they are something natural for the social life.