Wybrane problemy bezpieczeństwa. T. 8

Abstract

Człowiek jest istotą niezwykle kreatywną i ciekawą świata. Od najdawniejszych czasów usiłuje podporządkować sobie środowisko naturalne tak, aby jego komfort życia był na jak najwyższym poziomie. Wszelkie działania człowieka na przestrzeni wieków doprowadziły do stworzenia cywilizacji, którą określają wytwory służące poprawie warunków jego życia oraz kontroli natury, tj. technika, organizacja życia społecznego, infrastruktura itp. Cywilizacja niewątpliwie zmniejsza liczbę i niszczycielską siłę zagrożeń naturalnych, lecz jednocześnie generuje ich nowe rodzaje zwane zagrożeniami cywilizacyjnymi. Oznacza to, że człowiek żyje i będzie żył w środowisku potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa, które to uaktywnione wskutek niekorzystnych dla niego zmian w przestrzeni naturalnej lub cywilizacyjnej mogą zamienić się w określonego rodzaju zagrożenia realne - zdarzenia niekorzystne dla życia lub zdrowia, bądź też stanu środowiska. W związku z powyższym wyróżnia się dwie grupy zagrożenia bezpieczeństwa: zagrożenia naturalne oraz zagrożenia cywilizacyjne. Anomalie klimatyczne, gwałtowne zmiany pogody to podstawowe czynniki stwarzające zagrożenia naturalne dla ludzi i środowiska, powodujące katastrofy i klęski żywiołowe. Wzrost częstotliwości występowania tych zjawisk wynika w dużej mierze z postępującej degradacji środowiska naturalnego wskutek zmniejszania się powierzchni lasów i ich obumierania oraz ociepleniem spowodowanym emisją gazów cieplarnianych. Powoduje to zmiany klimatu i powstawanie niekorzystnych zjawisk przyrodniczych, takich jak np. trąby powietrzne lub trzęsienia ziemi wywołujące fale tsunami o niespotykanej dotąd wielkości. Drugą grupę zagrożeń bezpieczeństwa stanowią zagrożenia cywilizacyjne, będące „skutkami ubocznymi” postępu technicznego w różnych dziedzinach życia i działalności człowieka: środkach komunikacji, transporcie, przemyśle motoryzacyjnym, gospodarstwie domowym itp. skutkujące katastrofami. Ponadto, ogromnym zagrożeniem współczesnych czasów jest też szeroko rozumiana przestępczość, która obejmuje handel narkotykami, handel ludźmi, prostytucja, nielegalny przemyt emigrantów (a także kobiet do agencji towarzyskich). Również przestępstwa gospodarcze, takie jak prowadzenie nielegalnej działalności gospodarczej, fałszowanie walut, wyłudzanie kredytów, dotacji czy odszkodowań z ubezpieczenia mogą być potencjalną przyczyną utraty bezpieczeństwa publicznego. Nowym zagrożeniem jakie niesie ze sobą cywilizacja jest infekowanie systemów informatycznych i nielegalne pozyskiwanie tą drogą między innymi danych personalnych osób fizycznych o może narażać naszą wolność i ochronę prywatnych danych, a także nasze oszczędności i prawo własności do posiadanych nieruchomości. Hakerskie ataki na sieci informatyczne służą także do uzyskiwania informacji będących tajemnicą państwową i jednocześnie gwarancją bezpieczeństwa obywateli danego państwa. Informacje te, jeżeli zostaną ujawnione, spowodują szereg zagrożeń dla całego narodu i poszczególnych obywateli oraz instytucji. Brak ich ochrony może przyczynić się do poważnych społecznych konsekwencji, a nawet naruszyć międzynarodowy ład, czy wywołać zbrojne konflikty.