Bezpieczeństwo drogowe w transporcie publicznym (na przykładzie Krakowa)

Abstract

Przyspieszające tempo suburbanizacji oraz zjawisko urbanspawl wpływa na zwiększenie potrzeb przewozowych oraz zintensyfikowanie wykorzystania indywidualnych środków transportu. Mobilność staje się jednym z głównych czynników kształtujących rynek wewnętrzny oraz wpływa na jakość życia mieszkańców miast. Jednakże wzrost popytu na transport indywidualny nadmiernie obciąża drogi i utrudnia płynny ruch samochodowy oraz przyczynia się do wzrostu zanieczyszczenia powietrza. Niezwykle ważne jest inwestowanie w infrastrukturę transportową oraz transport publiczny, co w przyszłości może skutkować wzrostem gospodarczym oraz poprawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Bezpieczeństwo ruchu drogowego jest jednym z priorytetowych wyzwań dla rozwoju miast na całym świecie. Ostatnia dekada przyniosła znaczną poprawę bezpieczeństwa w transporcie, jednak należy zaznaczyć że Polska w porównaniu do innych krajów europejskich ciągle pozostaje krajem o niskim poziomie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ponadto zagadnienie transportu i jego bezpieczeństwa jako ważny element życia społeczno – ekonomicznego wchodzi w zakres zainteresowań współczesnej geografii. Powyżej zarysowany kontekst stał się przesłanką do podjęcia przez autorkę tematu bezpieczeństwa w transporcie publicznym. W rozprawie przedstawiono transport jako problem badawczy, przedstawiając jego definicje, pojęcie, popyt na usługi transportowe, organizację oraz rozwój na przestrzeni lat. Kolejno ukazano współczesne koncepcję rozwoju transportu publicznego oraz znaczenie bezpieczeństwa we współczesnych koncepcjach transportu. W kolejnym rozdziale zaprezentowano problematykę bezpieczeństwa w transporcie skupiając się przede wszystkim na wyszczególnieniu głównych czynników wpływających na bezpieczeństwo w ruchu drogowym oraz stanie dotychczasowych badań dotyczących problemu. Następnie omówione zostały uwarunkowania i funkcjonowanie transportu publicznego aglomeracji krakowskiej oraz wielkość i rodzaj zdarzeń drogowych w publicznym transporcie Krakowa w świetle badań inwentaryzacyjnych. Poprzez przeprowadzone badania empiryczne przeanalizowano czynniki wpływające na bezpieczeństwo transportu publicznego obejmujących m.in.: czynnik ludzki, infrastrukturalny, techniczny, wpływ warunków atmosferycznych oraz charakterystykę miejsca wystąpienia. W rozprawie podjęto również próbę przedstawienia propozycji modelu bezpieczeństwa transportu publicznego mogącego pomóc w zobrazowaniu poszczególnych faz zdarzenia drogowego. Model ten ma za zadanie ułatwić zrozumienie wszystkich mechanizmów zdarzenia drogowego oraz umożliwić zebranie informacji niezbędnych do wytyczenia kierunków dalszych badań oraz działań profilaktycznych.

Increasing pace of suburbanization as well as phenomenon of urban sprawl have influence on increasing haulage needs as well as intensified use of individual means of transport. Mobility is becoming one of the main factors shaping internal market and influences life quality of city dwellers. However, the increase of the demand for private transport inordinately overburdens roads and hinders smooth car traffic as well as contributes to the increase of air pollution. It is extremely important to invest in transport infrastructure and public transport, which in the future can result in economic growth and improved road safety. Road safety is one of the prioritized challenges for city’s development all over the world. Last decade brought significant road safety improvement; however, it should be mentioned that Poland in comparison to other European countries is still a country of low level of road safety. Moreover, the issue of transport and its safety as an important element of social and economic life is within the scope of contemporary geography interests. The context highlighted above has become the basis for the author of the subject to undertake road safety in public transport. In the dissertation transport has been presented as a study problem, presenting its definition, concept, demand for transport services, organization and development over the years. Sequentially there have been presented contemporary concepts for public transport development as well as importance of safety in contemporary transport concepts. In the next chapter there has been presented the issue of transport safety focusing mainly on specifying main factors influencing safety in road traffic as well as the state of previous studies of the problem. Next there have been discussed conditions and functioning of public transport of Krakow’s conglomeration as well as the size and type of road incidents in Krakow public transport in the light of cataloguing studies. Through carried empirical studies there have been analysed conditions influencing safety of public transport covering among others: human, infrastructural, technical factor, influence of atmospheric conditions as well as characteristics of the place of occurrence. In the dissertation there has been made an attempt to undertake the presentation of the model of transport safety that could help to illustrate respective phases of road incident. The goal of this model is to ease the understanding of all road incident mechanisms and to allow to gather information necessary to define directions of further studies and preventive actions.