Polskie druki awangardowe dwudziestolecia międzywojennego na książkowych aukcjach antykwarycznych w Polsce w latach 2000-2018

Abstract

Celem niniejszej pracy jest zaprezentowanie wyjątkowego zjawiska na polskim rynku antykwarycznym po 1990 roku, jakim było wzmożone zainteresowanie publikacjami awangardy międzywojennej, które spowodowało znaczący wzrost ich notowań. W kolejnych rozdziałach przybliżono okoliczności powstania wybranych druków, zwracając uwagę na ich szatę graficzną i znaczenie dla ruchu awangardowego. Każdorazowo przywołano wyniki sprzedaży aukcyjnych wszystkich pojawiających się w katalogach egzemplarzy, co pozwoliło niekiedy ujawnić rysujące się trendy i preferencje kolekcjonerskie. Osobny rozdział poświęcono genezie zainteresowania bibliofilów awangardą. Poddano analizie ceny wylicytowane podczas 13 aukcji antykwarycznej antykwariatu Rara Avis w 1996 roku, kiedy to po raz pierwszy tak wyraźnie uwidoczniły się dysproporcje pomiędzy cenami tomów wierszy awangardowych i pozostałych zbiorów poetyckich. Osobno potraktowano sposoby prezentacji interesujących nas publikacji w katalogach aukcyjnych, w których na różne sposoby były one wyróżniane. Swego rodzaju dopełnieniem rozprawy jest przegląd publikacji w prasie codziennej i fachowej, które w ciągu lat poświęcono przedmiotowemu zagadnieniu, i które często nie pozostały bez wpływu na rozwój tego segmentu rynku antykwarycznego i obszaru bibliofilstwa. Doniesienia o rekordowych notowaniach druków międzywojennej awangardy stymulowały rynek, zarówno w zakresie podaży, jak i popytu. Przeprowadzone badania dowiodły, że polskie druki awangardowe zajęły i ugruntowały mocną pozycję w asortymencie aukcyjnym, aczkolwiek tak wyraźne jeszcze kilka lat temu tendencje wzrostowe ustały i ceny wielu, zwłaszcza częściej spotykanych, obiektów ustabilizowały się na pewnym poziomie. Pracę kończy krótkie podsumowanie i aneksy zawierające zestawienie aukcji książkowych oraz alfabetyczny wykaz omówionych w tekście publikacji, a także spis ilustracji i bibliografia.

The purpose of this study is to present a unique phenomenon which occurred in the Polish antiquarian market after 1990, namely an escalation of interest in the Interwar Avant-garde publications, which resulted in a significant increase in their prices. The following chapters discuss the circumstances in which the selected works were created, drawing attention to their graphic design and significance for the Avant-garde movement. In every case, the results of auction sales of all items from the catalogues are quoted, which sometimes is helpful in identifying the emerging trends and collectors’ preferences. A separate chapter is devoted to the origins of bibliophiles’ interest in the Avant-garde. The hammer prices of the 13th antiquarian auction of the Rara Avis antiquarian book store in 1996 are analysed, when for the first time disproportions between the prices of volumes of Avant-garde poems and other poetry collections became so clearly visible. A separate section is devoted to the methods of presenting the publications concerned in auction catalogues, where they are highlighted in various ways. A review of daily and professional press publications focusing over the years on the subject matter under discussion complements the dissertation. Those publications often had an impact on the development of this segment of the antiquarian market and this area of bibliophilia. The reports of record prices of the Interwar Avant-garde prints stimulated the market, both in terms of supply and demand. The conducted research demonstrates that the Polish Avant-garde prints have taken and established a strong position among auction offerings, although the upward trends, so clear a few years ago, have slowed down and the prices of many, especially more common items, have stabilized at a certain level. The study ends with a short summary and annexes containing a list of book auctions and an alphabetical index of the publications discussed in the text, as well as an index of illustrations and a bibliography.