Komuniści polscy w więzieniach województwa kieleckiego w latach 1918-1939

Abstract

Celem niniejszej pracy jest ukazanie życia więziennego ludzi należących do KPP i sympatyzujących z nią, którzy zostali pozbawieni wolności pod zarzutem działalności mającej na celu obalenie istniejącego ustroju. Pragnę ukazać ten problem na tle pytania - na ile aresztowania i wyroki miały wpływ na działalność partii, na ile odrywały osadzonych od idei głoszonych przez KPP i wydarzeń rozgrywających się na arenie politycznej kraju. Istotne jest także ukazanie szerzej niż dotychczas walki więźniów politycznych z całym wypracowanym przez państwo burżuazyjne systemem policyjno-więziennym, który miał na celu odizolowanie od społeczeństwa najaktywniejszych działaczy i moralne ich załamanie wysokimi wyrokami, długotrwałymi śledztwami, a często i torturami. W pracy swojej traktuję o zdarzeniach rozgrywających się na terenie Kielecczyzny, tj. na ziemiach między Wisłą a Pilicą, które to rzeki stanowiły granicę województwa kieleckiego w latach 1950-75. Na wspomnianym terenie w okresie międzywojennym istniały dwa ciężkie więzienia /Św.Krzyż, Chęciny/ oraz trzy więzienia karno-śledcze o pojemności ponad 300 osób /Kielce, Radom, Sandomierz/. We wszystkich tych więzieniach spotykamy osoby osadzone za działalność komunistyczną lub sympatyzowanie z ideami głoszonymi przez KPP. W pierwszym rozdziale pracy zatytułowanym "System represji wobec KPP na terenie województwa kieleckiego" ukazuję prawne podstawy zwalczania działalności KPP na ziemiach polskich w latach 1918-39, swoistą interpretację artykułów kodeksu karnego z 1903 i 1931 roku, metody wyrokowania i prowadzenia śledztw. Rozdział drugi poświęcam organizacji polskiego więziennictwa, ze szczególnym uwzględnieniem województwa kieleckiego i jego specyfiki, wynikającej z faktu, iż ziemie te do roku 1914 wchodziły w skład imperium carskiego. Oprócz zagadnień typowo prawnych staram się tu omówić specyficzne warunki pracy wszystkich więzień na Kielecczyźnie. Odrębność traktowania każdej jednostki wynika z faktu, iż każde więzienie miało inny charakter, inną obsadę kadrową i inne zaplecze gospodarcze. W rozdziale trzecim "Zycie komunistów i działanie komun w więzieniach Kielecczyzny" opisuję warunki w jakich żyli więźniowie polityczni. Staram się ukazać codzienne życie komun więziennych, główne kierunki ich działalności, system porozumiewania się więźniów między celami i wolnością, wreszcie współdziałanie między zarządami komun a komitetami dzielnicowymi KPP. Ostatnia część pracy dotyczy walki więźniów politycznych z administracją więzień o respektowanie "przepisów Makowskiego", a następnie walki przeciwko wprowadzeniu regulaminu likwidującego status więźnia politycznego. Ukazuję zmagania komun z administracją więzienną - walkę przeciw metodom doprowadzania osadzonych do stanu apatii i bierności na wypadki polityczne rozgrywające się na wolności. Więzienie miało znieczulić na sprawę walki klasowej i zniechęcić do angażowania się w nią. Sprzeciwiały się temu komuny, tworząc cały system szkoleń, organizując obchody świąt rewolucyjnych, czuwając nad zdrowiem i wyżywieniem więźniów politycznych.