Procedura nadmiernego deficytu budżetowego jako czynnik bezpieczeństwa finansowego krajów Unii Europejskiej

Abstract

Deficyt budżetowy stanowi problem gospodarczy wielu krajów Unii Europejskiej i jest poważnym zagrożeniem ich finansów publicznych. Wiąże się on z licznymi konsekwencjami w postaci wzrostu długu publicznego, kosztami jego obsługi oraz z różnymi ryzykami, w tym: z ryzykiem rynkowym, kredytowym, kursowym, płynności. Jedną z wielu metod ograniczania deficytu budżetowego w Unii Europejskiej jest tzw. procedura nadmiernego deficytu budżetowego. Stosowana jest ona w stosunku do krajów, w których deficyt budżetowy przekracza traktatowe kryterium 3% PKB i ma charakter uporczywy, powodujący nadmierny przyrost długu publicznego. Składa się ona z części prewencyjnej (zapobiegawczej) oraz części represyjnej (korygującej, naprawczej), uzupełniającej procedurę nadmiernego deficytu, a także doprecyzowującej system sankcji. Na czym polega procedura nadmiernego deficytu budżetowego oraz jakie są jej cele, efekty, regulacje prawne, skala stosowania i uwarunkowania – to główne pytania, na które artykuł dostarcza odpowiedzi. Ponadto zawiera on rozważania dotyczące innych instrumentów ostrożnościowych w zakresie polityki budżetowej krajów UE, w tym Europejskiego Mechanizmu Stabilności (ESM).

The budget deficit is an economic problem of many countries of the European Union and is a serious threat to their public finances. It is connected with many consequences, like an increase of the public debt, costs of its service, and various risks, including: market/credit/currency rate risks, fluidity. One of the many methods of limiting the budget deficit in the EU is a procedure of excess budget deficit. It is used towards countries, the budget deficit of which exceeds the treaty criterion of 3% GDP and is persistent in character, causing excess increase of the public debt. The procedure consists of two parts: preventive and repressive (correcting, repairing), complementing the procedure of excess deficit, and clarifying the sanctions system. What is the procedure of excess budget deficit and what are its purposes, effects, legal regulations, scale of using and conditions – this is the main question the article provides an answer to. Apart from that, it includes considerations regarding other prudential instruments regarding budget politics of the EU countries, including the European Stability Mechanism (ESM).