Aktorzy polityczni wobec faktoidów (1990-2011)

Abstract

Przedmiotem pracy była analiza zjawiska faktoidów (rozumianych jako „stwierdzenia faktów, które pojawiły się w mediach i nie są poparte materiałem dowodowym, zwykle dlatego, że fakty te są nieprawdziwe, albo nie można uzyskać materiału dowodowego na ich poparcie”), a przede wszystkim wykorzystania faktoidów przez aktorów politycznych jako pewnego sposobu realizacji interesów w polityce bądź też sposobu rywalizacji politycznej. Dominującą dyscypliną naukową pracy były nauki o polityce, ale rozprawa objęła również zagadnienia z zakresu: medioznawstwa, komunikowania masowego, marketingu, socjologii, psychologii społecznej, historii najnowszej. Dotyczyło to przede wszystkim tematyki: wpływu społecznego, manipulacji, socjotechniki, perswazji, propagandy. Celem pracy była analiza medialnego zjawiska faktoidów oraz dokonanie refleksji nad ich wpływem na działalność aktorów politycznych. Ponadto zadaniem pracy było zidentyfikowanie przykładowych faktoidów występujących na polskiej scenie polityczno-medialnej we wskazanym okresie oraz ocena skuteczności wykorzystania faktoidów jako mechanizmu politycznej rywalizacji.W ramach pracy przeprowadzono analizę wybranych przykładów faktoidów z polskiej sceny politycznej oraz wysunięto wnioski na temat poruszanych problemów badawczych. Autor szukał odpowiedzi m.in. na takie pytania jak: Dlaczego niektóre faktoidy wpływają na zmiany w działalności aktorów politycznych, a inne nie? Dlaczego faktoidy są przekonujące? Jakie zmiany w działalności podmiotów politycznych wywołują faktoidy? Czy i jak można je kontrolować? Badanie wybranych przykładów faktoidów przeprowadzono przy wykorzystaniu zestawu jakościowych technik do analizy przekazu medialnego, głównie metody analizy dyskursu oraz analizy zawartości przekazów medialnych. Wykorzystano również metody: opisową, porównawczą, studium przypadku. Analizie poddano publikacje prasowe wybranych ogólnopolskich dzienników i czasopism, publikacje internetowe oraz materiały audiowizualne. Analiza faktoidów dokonana została za pomocą zmodyfikowanego modelu procesu komunikowania Harolda D. Lasswella. Praca podzielona została na trzy części, w ramach których wyróżniono po dwa rozdziały. Pierwsza część jest wprowadzeniem do zagadnień związanych z polityką, mediami i procesem komunikacji politycznej. Druga część stanowi teoretyczną refleksję nad zjawiskiem faktoidów. Przedstawiono w niej kwestie związane z: definiowaniem faktoidów, mechanizmami kreowania faktoidów, powiązań faktoidów z innymi formami przekazów. Zaprezentowano również propozycję typologii faktoidów oraz opisano kilka funkcji, jakie mogą one pełnić. W trzeciej części pracy przeprowadzona została analiza wybranych przykładów faktoidów z polskiej sceny politycznej oraz przedstawiono wnioski z dokonanego badania. Autor zaprezentował m.in. składający się z dziesięciu czynników model faktoidów wywołujących zmiany w działalności aktorów politycznych. Efekty badania znajdują praktyczne zastosowanie w obszarach związanych z: politycznym marketingiem i PR (szczególnie media relations, komunikacji kryzysowej), zarządzaniem informacją w przestrzeni publicznej, kreowaniem i zarządzaniem wizerunkiem różnych podmiotów i instytucji, kształtowaniem opinii i postaw społecznych, funkcjonowaniem mediów, tendencjami we współczesnym dziennikarstwie.