dc.description.abstract | Rozprawa dotyczy struktur zgrupowań biegaczowatych oraz czynników mogących mieć wpływ na ich liczebność i zróżnicowanie. Stwierdzono, że zróżnicowanie to jest bardzo duże. W oparciu o dane z analizy skupień można wyróżnić na badanym terenie 6 odrębnych zgrupowań biegaczowatych o podobieństwie mniejszym niż 65%. Na zróżnicowanie to największy wpływ ma skład mechaniczny gleb, następnie ich właściwości chemiczne, roślinność oraz wystawa terenu. Struktury dominacji, frekwencji i funkcji zgrupowań biegaczowatych są zakłócone, co świadczy o obecności destrukcyjnie działających na środowisko zewnętrznych czynników fizycznych lub chemicznych. Czynnikami tymi mogą być: zanieczyszczenia środowiska pyłami SO2 (dwutlenku siarki), NOx (tlenków azotu) i F (fluoru),których normy na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego są przekraczane. Struktury dominacji, funkcji, rytmy aktywności wykazują wyjątkową sezonową i wieloletnią stałość, co zapewnia ciągłość funkcjonowania zgrupowana niezwykle ważną z uwagi na rolę tej grupy zwierząt w przyrodzie. Odłowiono bardzo rzadki w Polsce gatunek - Amara littorea Thoms. Stwierdzono 69 gatunków nowych dla badanego terenu, 26 nowych dla świętokrzyskiego PN oraz 11 gatunków nowych dla Gór Świętokrzyskich. Struktury zgrupowań biegaczowatych mogą być wskaźnikiem niekorzystnych zmian w środowisku. | pl_PL |