Kompetencje ustrojowe prezydenta w Polsce po roku 1989 a realizacja linii politycznej

Abstract

Praca stanowi próbę odpowiedzenia na pytanie o związek praktyki funkcjonowania prezydentury w Polsce, rozumianej jako realizacja władczych kompetencji ustrojowych z linią polityczną prezentowaną publicznie przez osoby piastujące stanowisko Prezydenta RP w okresie transformacji ustrojowej. W tym celu zebrano i sklasyfikowano kompetencje ustrojowe prezydenta w Polsce w latach 1989-1995. Wyłoniony z tego zbioru katalog kompetencji władczych samodzielnych został poddany analizie decyzyjnej w zaproponowanym przez autora modelu badawczym. Kompetencje te są kluczowe z punktu widzenia faktycznej władzy politycznej prezydenta i jego relacji z innymi organami państwa.Analiza objęła prezydentury Wojciecha Jaruzelskiego i Lecha Wałęsy, z uwzględnieniem politycznych, społecznych i ekonomicznych kontekstów sprawowania przez nich urzędu. Model badawczy uzupełniają charakterystyka osobowości politycznej prezydentów oraz układ władzy politycznej w okresie danej prezydentury. Analiza linii politycznej prezydentów, poprzedzona rozważaniami nad istotą tego pojęcia i propozycją zdefiniowania go jako terminu politologicznego, obejmuje oficjalny przekaz formułowany publicznie przez prezydentów lub ich administrację. Linia polityczna i praktyka ustrojowa zaprezentowane są w sposób umożliwiający porównanie obu badanych prezydentów.

Described doctoral thesis tries to give an answer to the question about connection between presidential governing practice in Poland shown as an execution ruling competence and the line of politics publicly presented by the Presidents of the Republic of Poland during the constitutional transformation period. This aim was realised by completing all presidential competence (1989-1995) from different legal sources. Next step was to classify competence in four criteria – the most important group are ruling and independent competence. This group was analized by decision-making methodological paradigm as the crucial atribute of presidential influence in politics and its relationship with other governing bodies. The analysis contains Wojciech Jaruzelski’s (1989-1990) and Lech Walesa’s (1990-1995) full terms of office, including political, social and economical contents of their decisions. Research method was enriched by political personality analysis according to the most popular classifications and the political system specification during particular periods. Line of politics - as the new term defined in this doctoral thesis - and political practice analysis was presented and shaped in the way making possible comparison of both presidents.