Ziemia Sądecka od XVI do końca XVIII wieku w świetle słownictwa ksiąg sądowych wiejskich : studium leksykalne

Abstract

Praca przedstawia stan polskiej leksyki dotyczącej wsi w dobie staro- i średniopolskiej. Ekscerpacji materiału dokonano z ksiąg sądowych wiejskich ziemi sądeckiej. Słownictwo wiejskie zostało opisane w ramach 11 pól wyrazowych. Przy omawianiu każdego leksemu podaje się cytat z odesłaniem do źródła, z którego pochodzi oraz informacje na temat frekwencji w tekstach. Następnie omawia znaczenie na podstawie słowników ogólnych języka polskiego /od czasów najdawniejszych aż do współczesnych/ słowników gwarowych, etymologicznych oraz zmiany i przesunięcia znaczeniowe. Przedmiotem opisu są także relacje semantyczne w polu wyrazowym : synonimia, hiponimia, polisemia i konwersja. Analiza słownictwa dotyczącego wsi daje obraz stosunków osobowo - rodzinnych, majątkowych i gospodarczych, zależności feudalnych oraz struktury społecznej ludności wiejskiej od XVI do XVIII wieku.

The paper presents the conditions of Polish lexis in Old and Middle Ages Poland. The material was excerped from rural judicial books of the Nowy Sącz District. Rural vocabulary was described within 11 word fields.

With a description of every single lexeme, a quotation is added together with its source details as well as information of the frequency of the lexeme occurrence in the texts. Next, the paper discusses the meaning on the basis of general Polish dictionaries (from the oldest times till now), dialect dictionaries, etymological dictionaries and it also presents changes and movements of the meaning. The paper also describes semantic relations within the word field: synonymy, hyponymy, polisemy and conversion. The analysis of rural vocabulary creates the vision of family-personal, property and economic feudal relations of rural community from the sixteenth till the eighteenth century