Czasopismo "Geografia w Szkole" jako instrument polityki oświatowej

Abstract

Cel pracy: 1. Wykazanie, w jakim stopniu realizowane są przez czasopismo zadania stawiane przez politykę oświatową oraz wskazanie kierunków działania dla polepszenia funkcjonowania czasopisma w przyszłości. 2. Wykazanie, w jakim stopniu czasopismo przyczynia się do rozwoju teorii i praktyki nauczania geografii, w jakim stopniu jest nośnikiem innowacji w tym zakresie oraz jakie są niezbędne warunki realizacji określonych zadań. W miarę upływu czasu czasopismo "Geografia w Szkole" w coraz mniejszym stopniu spełnia powierzone jej zadania, w tym także w zakresie polityki oświatowej, staje się środkiem przekazu informacji, a przestaje być czynnikiem aktywizacji nauczycieli. Warunkiem dalszego rozwoju dydaktyki geografii jest przekształcenie "Geografii w Szkole" z czasopisma dla nauczycieli w czasopismo samych nauczycieli. Spełnienie tego warunku w obecnych warunkach społeczno-politycznych jest możliwe. Badanie czasopisma przedmiotowo-metodycznego jest badaniem procesu kształcenia i wychowania, kierowanego przez państwo i zależnego od społeczno-politycznych warunków. Założenie to uzasadnia przyjęcie, jako podstawy badań, metodologicznych założeń pedagogiki. Zgodnie z tymi założeniami zadaniem pedagogiki jest nie tylko opis zjawisk wychowawczych i ustalanie związków przyczynowo-skutkowych między nimi, lecz także dostarczenie wiedzy o tym, jakimi działaniami można wywołać pewne zjawiska uznawane za pożądane lub też uniknąć następstw niepożądanych. Wychodząc z tych założeń główną uwagę skupiono w pracy nad badaniem czasopisma jako narzędzia transmisji postępu dydaktyki w sferze teorii i jej oddźwięku w sferze praktyki. Dla realizacji tego celu przydatne okazały się metody: analiza dokumentów, analiza i interpretacja tekstów, wywiady i dyskusje z autorami i redaktorami czasopisma. Dla określenia stopnia realizacji zadań polityki oświatowej przez czasopismo przydatna okazała się metoda ilościowej i jakościowej analizy treści. wykorzystano także opinie czytelników o czasopiśmie zawarte w specjalnie dla tego celu sporządzonych ankietach oraz opinie czytelników i władz zwierzchnich zawarte w różnych czasopismach oraz na spotkaniach i konferencjach, a przede wszystkim Seminarium na temat: Rola i zadania czasopism pedagogicznych w rozwoju socjalistycznego systemu oświaty i wychowania w dniu 20 listopada 1978 roku. Techniki badań, jakie zastosowano w pracy są różnorodne, zależne od potrzeby i możliwości interpretacji tekstów i innych materiałów źródłowych. Należą do nich: porównania, wybór i zestawienie faktów, egzemplifikacja, zestawienie statystyczne, analiza tekstów prowadząca do ustalenia struktur treściowych.